1999 krizi çok büyük çapta bir ekonomik kriz idi ve kökeninde kamu maliyesi ve bankacılık krizleri vardı (büyük ölçüde).

Kemal Derviş reformları diye bilinen o çok önemli ve olumlu dönüşümlerin kamu maliyesine ilişkin özü de Dünya Bankası modeline uygun rekabetçi bir ihale kanununun (4734 sayılı kanun) 4 Ocak 2002 tarihinde kabulüdür.

Bu kanun kamu ihale sistemini rekabete açarak siyasetin kirli finansmanına da büyük ölçüde set çekiyordu.

İhale kanununun kabulünden on ay sonra AKP, yaklaşık on beş ay sonra da Erdoğan iktidara geldiler.

Erdoğan’ın Başbakan olduğundan hemen sonra aldığı ilk kararlarından biri de Dünya Bankası modeli temelli ihale kanununu değiştirmeye başlamak oldu.

2003 tarihinden günümüze 4734 numaralı İhale Kanunu'nda sayısız değişiklik yapıldı, bendeniz de bir ara bu değişiklikleri izlerdim ama bir süre sonra ipin ucunu kaçırdım.

Tüm bu değişikliklerin özeti de Derviş’in adıyla anılan yasayı daha az rekabetçi hatta tamamen rekabete kapalı hale getirmek ve böylece de muazzam ihale rantları yaratarak vergi mükelleflerinin gayretlerini yandaş, hırsız müteahhitlere aktarmak ve biraz siyaseti, biraz da kendini finanse etmektir. 

Daha 2003 senesinin ortalarında o dönem çalıştığım üniversitenin bir çay odasında AKP’de önemli bir bakanlık yapan bir tanıdığıma “Neden ihale kanunu ile bu kadar oynuyorsunuz? diye sorduğumu ve Bakan arkadaşın da “Bu kanunla iş yapmak mümkün değil” diye yanıt verdiğini çok net hatırlıyorum.

Ancak, sonradan anlaşıldı ki, maksat iş yapmaktan öte yandaşlara vergi kaynaklarını rahat dağıtabilmek imiş.

Aşağıda dünkü (26 Ocak 2021, Salı) Resmi Gazete'nin fihrist sayfasını sunuyorum dikkatlerinize.

En aşağıda da son ihale tebliğinin birinci maddesi var.

Resmi Gazete'de ihale sistemini hala değiştirmeye yönelik dört yönetmelik ve iki tebliğ var.

Yukarıda belirttim, ben bile artık değişikliklerin ucunu kaçırmış bulunuyorum. 

Kamu ihale tebliğinde ise eşik değerlerin yüzde 25.15 oranında arttırıldığı belirtiliyor.

Eşik değerler yükseldikçe ihale sisteminin daha da az rekabetçi hale geldiği herkesin malumu.

Bu eşik değer yükseltilir iken üretici fiyatlarının kullanımının bir mantığı var ama kanımca yapılması gereken mesela beş sene eşik değeri sabitleyerek sistemi rekabetçi hale getirmek; yapılacak iş bir kanun maddesi değişikliği ama bunun için rant dağıtmaktan vazgeçmek yani iyi niyet ve ihale-kamu maliyesi ahlakı gerekiyor.

Birileri bana, bize 2021 senesi için yüzde 25.15 oranında artan bir gelir unsuru gösterebilir mi?

Hele ücretli, maaşlı çalışanlar ve emekliler için.

İhale kanunu uygulamaları rezillikleri Türkiye’de yaşananları anlayabilmek için en önemli konu.

YÖNETMELİKLER

– Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

– Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

– Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

– Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

TEBLİĞLER

– İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2007/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

– İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008/8)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

– Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ

– Kamu İhale Tebliği (No: 2021/1)

KAMU İHALE TEBLİĞİ

(TEBLİĞ NO: 2021/1)

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda belirtilen eşik değerlerin ve parasal limitlerin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan 2020 yılı Aralık ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık değişim oranında (%25,15) arttırılarak güncellenmesidir.