Cemil ERTEM

Kapitalizmin yeni şantiyeleri
7.10.2010
2421

Kapitalizmin yeni şantiyeleri

Dünyada şu an merkez bankalarının kurlar aracığıyla yürüttüğü krizden çıkış stratejisi aslında bize yeni bir para sistemini ve bununla birlikte gelecek yeni bir kapitalizmi anlatıyor. Bu kapitalizmin şantiyesi kuruldu. Bu şantiye, bugün dünyanın 21. yüzyılını belirleyecek merkezlerinde çalışıyor. Geçen hafta Clinton Türkiye’deydi. Clinton, yapmak istediklerinin tam tersini yapmak zorunda kalan bir başkandır. Özellikle doksanlı yılların başı bugün yaşayacağımız krizi ortaya çıkaran adımlarla örülüdür. 1950 ile 1970 arasında başta ABD olmak üzere, kapitalizmin ana merkezlerinde kârların yüzde 50’ye yakın düşmesi hemen yetmişli yılların başında kendini kriz olarak göstermişti.

Seksenli yıllara damgasını vuran arz-yönlü neo-liberal politikalar, doksanlı yıllarda üretim merkezlerinin yer değiştirmesi, (Asya, Afrika ve Latin Amerika’ya kayması) ve finansallaşma ile devam etti. ABD zaten, seksenlerin sonunda, net borçlu haline gelmişti. 1985’teki plaza anlaşması doları, yen ve marka göre aşağıda tutarak ABD sanayiinin verimliğini ortaya çıkardı ve ihracatını arttırdı ama Japonya’yı bitirdi. ABD’de kârlar yukarı çıkarken, hammadde, enerji fiyatları kârlardan hızlı artmaya ve finansallaşmanın da etkisiyle faizler düşmeye başladı. 1995’e kadar Clinton bu balonun üstünde oturdu ve bugün Obama’nın yapmaya çalıştığı hiçbir şeyi yapmadı. Finansallaşma ve kaydî paranın hızlı artışı ABD, Avrupa ve Japonya dışında mini krizlere neden oldu. Meksika, G.Kore, Rusya ve Türkiye krizleri bize bugünkü krizi anlatan öncü krizlerdi aslında. Bu krizler, Merkez Bankalarının bağımsızlığı operasyonlarına paralel olarak, 2008 krizini geciktirmek için geçici para politikası çerçevesinin oluşturulması fırsatını ortaya çıkardı. Mesela, Türkiye’nin şu sıralar tartıştığı “enflasyon hedeflemesi” böyle bir şeydir. Clinton’ın bugün yeni dönemin öncüsü olarak anlattığı ve içlerinde Türkiye’nin de olduğu gelişmekte olan ülkeler, krizi geciktirmek için başvurulan yanlış neo-liberal politikalarının kurbanı oldular ve çok önemli bedeller ödediler. Türkiye hâlâ bu yanlış para politikasının izinden gidiyor. Clinton, şimdi kapitalizmin şantiyelerinden birisi olarak Türkiye’yi görüyor görmesine ama yaptığı hataların hâlâ farkında değil.

Clinton 1995’teki “Ters Plaza” anlaşması dâhil, attığı her adımda, Bush iktidarını hazırladı aslında.

1995’te FED, “Ters Plaza” anlaşmasıyla doları değerlendirirken ABD’nin açık vermesine izin veriyordu ama bunun karşılığında Japonya’yı ve AB’yi kurtarıyordu. Ancak ABD, güçlü dolar ve yüksek faize güvenerek bu açıklarını kapatmayı düşünürken dolar arzını denetleyemeyeceğini ve bu arzın 2008’de ilk önce mortgage şirketlerinin aktiflerindeki zehirli varlıklar olarak patlayacağını pek hesap etmemişti. Aslında Greenspan bunu biliyordu. Yaşlı Kurt’un son yıllardaki sıkıntısı tam da buydu. “Bu iş çökecek ve hepimiz altında kalacağız” türünden cümleler çok sık ağzından çıkmaya başlamıştı. Greenspan, özellikle Çin’in sonsuza kadar ABD’yi dolar alarak finanse etmeyeceğini ilk söyleyen ABD’li yetkilidir. Bu açıdan FED’in şimdilerde “gerekirse enflasyon olsun” türünden açıklamaları durgunluk kaygısından çok ABD’nin açıkları ile ilgilidir. Sonuçta, yukarıda vurguladığımız gibi bir paradigma bitiyor. Şimdi işin ilginç tarafı, FED, değerli dolar ve göreli yüksek faiz döneminde (ki bu dönem Clinton ve Bush dönemlerini içerir) yürüttüğü para politikasından tümüyle vazgeçmişken, gelişmekte olan ülkelerin Merkez Bankalarına yutturulan ve teori açısından da tam bir ucube olan “enflasyon hedeflemesi” çerçevesinin bizim Merkez Bankası tarafından devam ettirilmesidir. Aşağıdaki grafikte FED’in bütün bu kriz döneminde nasıl bilanço büyüttüğünü görüyorsunuz.

Bu bize yeni bir dönemi anlatmaktadır. Şu sıralar bütün kriz dönemlerinin baş göstergesi olan talep yetersizliği sorunu kurlar üzerinden yürütülen bir savaşla çözülmeye çalışılıyor. Ama bu sürdürülebilir bir durum değil ve çok geçmeden yerini ilkönce yeni bir para sistemine ve yeni bir dünya parası tasarımına bırakacak. Clinton, geçen haftaki konuşmasında, bu değişimin reel tarafını anlattı aslında. Clinton, değişimi omuzlayacak ülkeleri bir bir saydı. Çünkü Clinton, yapması gerekenleri yapamayan bir ABD Başkanı olarak, bugünkü durumu en az Obama kadar biliyor ve seziyor. Ama birçok politikacı gibi dönemindeki hataları atlıyor.

Clinton, Çin, Hindistan, Brezilya, Meksika, Nijerya, G.Afrika, Vietnam, Endonezya, Polonya ve Türkiye’yi dile getirdi. Şimdi bu on ülkede kapitalizmin yeni şantiyesi kuruluyor.

İşte bundan dolayı Türkiye’nin hiçbir kurumu, devlet ya da sivil, 21. yüzyıl kapitalizminin şantiyelerinin kurulduğu ülkelerden birinde olduğunu unutmasın.

Yorum Yap

Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Yorumlar (18)
  • Turgut

    Turgut

    18.01.2012 22:34

    pkk medyası ve pkk nın gönüllü savunuluculuğu bu olsa gerek.bu adam hakkında terör örgütüne alkış tuttuğu ve kalemiyle destek verdiği için hemen dava açılmalıdır.adam resmen provakatörlüğe oynuyor.tuncay efendi adabım müsade etse seviyene yani çukura ineceğim ve yakası açılmamış cümleler kuracağım amma işte olmuyor.seni ve senin gibi kanserli hücreleri rabbimin kahhar ismine havale ediyorum..

  • Saldıray

    Saldıray

    18.01.2012 22:29

    derin masonik gladyonun tetkçi kalemleri hem ulusal hem de yerel medyada kendilerine verilen vazifeyi bi hakkın eda ediyorlar..onların derdi ne ülkenin bütünlüğü,ne türkçe sevdası ne de türk milletidir.bir avuç azgın azınlığın borazanlığını yapmak bu tiplerin en kutsi görevidir.bu tipler merhum akifin ifadesiyle;para karşılığı kilisede zangoçluk bile yapabilecek karekterin çocuklarıdırlar.tuncay denilen tetikçi de verilen görevi kıçı kırık türkçesi ile ifa etmeye çalışıyor amma nafile...

  • La Edri

    La Edri

    18.01.2012 22:19

    Tuncay efendinin hangi kaynaklardan beslendiğini anlatmaya gerek var mı ki?Tuncay efendi tam anlamıyla bir pkk sever ve ateşli savunucusu konumunda..sn gülenin terör örgütüne yönelik sözleri seni niçin rahatsız etti bre bukalemun tipli adam?sen kimsin ki sözde kürt halkının savunulucuğuna soyunan derin gladyonun kukla terör örgütüne alkış tutuyor ve sn gülene hakaret yağdırıyorsun?sen kim söz sultanı sn güleni türkçe konusunda sorgulama kim?

  • Gazanfer TAFRACI / AKÇAKOCA

    Gazanfer TAFRACI / AKÇAKOCA

    28.12.2011 00:52

    Bence dikkate alınacak bir yazı değil. Hukukta bir kaide vardır: İddia eden ispat eder. Edemiyorsan bunun adı iftiradır. Öyle zannediyorum ki arkadaş ya bir yerlerden saldııırr! emrini aldı ya da çamur atarak kendi üstlerine şirin gözükmek istiyor. Terbiyem müsaade etseydi başka şeyler de yazmak isterdim.

  • hayati özcan

    hayati özcan

    22.12.2011 18:54

    bu adam dine hocaefendi üzerinden saldırıyor..utanç dolu bir yazı..bu adam, adam değil..

  • Ad Soyad Giriniz...

    Ad Soyad Giriniz...

    28.11.2011 12:52

    kaldırın bu yazıyı.........................

  • Ad Soyad Giriniz...

    Ad Soyad Giriniz...

    25.11.2011 16:38

    Fethullah Gülen Hocaefendiye yargısız infaz yapmak üzere 28 Şubatçıların başvurduğu taktiği şimdi PKK medyası taklit ediyor. 28 Şubat medyası, çeşitli vaaz ve sohbetlerden kes yapıştır yöntemiyle linç kampanyasına malzeme üretmişti. Onlarca örneğini zikredebiliriz ama en dikkat çekeni şuydu: Hocaefendinin, CHPlilerin canları cehenneme diyemezsiniz olan ifadesini, CHPlilerin canları cehenneme şeklinde tahrif etmişlerdi. Sayın TOP Sen 15 seneden geri geliyon. geri kalma - gericii olma

  • yorumcu

    yorumcu

    25.11.2011 13:59

    Sayın TOP. Orada bahsedilen 5000 pkk sayısı. yoksa türkiyede milyonlarca kürt var. Pkk nın yok olmasında rahatsızlıkmı duyuyorsun.

  • yorumcu

    yorumcu

    25.11.2011 13:48

    Sayın Toncay TOP. Siz hala 28 şubattan kalanlardansınız. sizin yıllardır yaydığınız korku imparatorluğu bitti. dünyadaki tüm okulları millet geziyor görüyor. ama siz hala gündüz gözlerinizi kapatıyorsunuz. sanıyorsunuz ki gece aslında yalnız kendinize gece yapıyorsunuz. 28 şubatta da kasetleri kesmişler eklemişler medyaya vermişlerdi. mumunuz yatsıya kadar değil kuşluk vaktine kadar bile yanmıyor

  • Ad Soyad Giriniz...

    Ad Soyad Giriniz...

    24.11.2011 19:53

    tam bir hezeyan ve iftiralardan müteşekkil bir yazı.. sayın tuncay top! sizin oda tv tetikçilerinizden bir farkınız yok.. ve ben bu yazarın böyle demokrat bildiğimiz bir haber sitesinde nasıl yazılar yazdığını şaşkınlıkla ve esefle karşılıyorum

  • mehmet inan

    mehmet inan

    21.11.2011 13:30

    Ne kadar rahat yalan atılıyor böyle. Yazının linkini Gülenin sitesine yolladım, bakalım dediklerinize hak mı verecekler, yoksa hukuk yoluyla sizden hesap mı soracaklar? Haysiyetsizler yapar ancak haysiyet cellatlığını.

  • veyselsaka

    veyselsaka

    20.11.2011 20:16

    Sayın gülenin en son kürtlerle ilgili neler dediğini yazmış yazar yazarın söyledikleri üzerinden eleştiri yapmış bence eksiklik var bir coğunu yazamamış yazar. Fetullah gülenin neden amerikada sorununa cevap bulabilirsek şu anda gelmesi gerekir neden gelmiyor sayın gülen yeşil kuşak projesinin ülkemizden doğru islam türkçü anlayışın pensilvanya sübesi görevi yapıyor bunlar iddia değil gercek,yazarın eksiklerini bulup eleştirin selamlar

  • Ad Soyad Giriniz...

    Ad Soyad Giriniz...

    20.11.2011 17:58

    bırak bu işleri Tuncay Bey gerekçeli tutarlı kanıtlı dosyaları açın ve onları yazın artık. bu insan üzerine çok şeyler yazıldı çizildi nefret ettik ondan 2000lerde ama şimdi çıkan belgeler çizimler dosyalar meğerse ondan nefret etmemek gerektiğini anladık.sevmeyebilirim ama nefret etmiyorum artık.böyle köşe yazılarınıda ısıtıp ısıtıp koymayın artık midemiz kaldırmıyor artık.....

  • Necmi Yıldız

    Necmi Yıldız

    20.11.2011 17:33

    Zırvanın, palavranın bu kadarına köşe yazısı değil başka bir şey denir. Bir tane tutarlı, temellendirilmiş, doğru dürüst argümanı olmaz mı bir yazının? İnternet ne ala şey, böyle pespaye cümleleri makale diye atıyor tarihin çöplüğüne.

  • Ad Soyad Giriniz...

    Ad Soyad Giriniz...

    19.11.2011 15:33

    artık bu insanı ve çevresindekilerle uğraşmaktan bıkmadınız mı? yıllardır aynı yazılar aynı cümleler aynı iftiralar.değişin artık araştırın biraz.bunlar yahudi bunlar musevi demekten vazgeçip neden bu kadar güçlü oldular neden bu kadar seviliyorlar ne yapıyorlarda bu kadar dikkat çekiyor?bunları konuşşak bunları çözsekde bizde yapsak başarılı olsak... yeter bu cümlelerde boşuna çığırtganlık yapmak.

  • Adnan

    Adnan

    18.11.2011 22:35

    Bu fesat Yuvası gazetede bugüne kadar okuduğum en anlamlı yazılardan biriydi. teşekkürler tuncay arkadaş. Yazının devamını bekliyoruz.

  • Ad Soyad Giriniz...

    Ad Soyad Giriniz...

    18.11.2011 17:42

    yalandan kim ölmüş

  • hasan kan

    hasan kan

    18.11.2011 15:05

    gazetecilik bu olmasa gerek, temellendirmeniz sıfır, kanıt delil zaten yok, ucuz şekilde "tabir-i caizse"sallamışsınız bir şeyler. bu kadar basit madem yapılanlar hadi kalkın organize olun siz de yapın. ama tabi oturduğunuz yerden bu ülke için bir şey yapanlara çamur atmak daha kolayınıza geliyor... bence konuya devam etmeyin, en azından sıvamayın derim. saygılar... (yayınlamayacaksınız muhtemelen bu yorumu, ama canınız sağolsun)

Yazarlar