Yusuf Ziya DÖGER
Diyanet’in İslam Ansiklopedisimaslahat kavramını tanımlamak için “doğru, düzgün ve kusursuz olma, iyilik, uygunluk, yarayışlılık” manalarını kullanmaktadır. Günlük hayatta ise bu kavram için kullanılan “idare-i maslahat”ifadesi ise bu anlamların uygunluk ve yarayışlık kısımlarını ihtiva etse de diğer anlamlarını ise doğrudan doğruya karşılamamaktadır. İdare-i Maslahat kavramı aşağıdaki üç anlamı içeren bir manada kullanılmaktadır.
- Bir işi, gerektiği gibi değil de günün şartlarına göre yapma.
- İşi oluruna bırakma.
- Bir işi mümkün mertebe iyi-kötü yürütmek.
Maslahat kavramınınTürkçe’dekigünlük kullanımı daha çok bu üç anlamı çağrıştırmaktadır. Bu nedenle halk arasında suya sabuna dokunmadan, durumu idare etmek anlamın da kullanılır. İdare-i maslahat ifadesinin karşılığı olan bu üç anlam Türkiye’deki her siyasi kesim tarafından bilinçli veya bilinçsizce kullanılır. Türkiye İslamcılığı da kavramı daha çok bu anlamıyla kullanagelmiştir.
Türkiye İslamcılığımaslahatkavramını asıl bağlamı içinde kullanıyormuş izlenimi vermesine rağmen, onu asıl bağlamından kopartarak“var olan durumu kerhen kabullenme” anlamına gelebilecek uygulamalarla kullanmıştır/kullanmaktadır. Bu kesiminliteratüründe kavramın karşılığı için kullanılan bağlamlar dikkatle ele alınınca, “işi, gerektiği gibi değil de günün şartlarına göre yapma”anlamına gelen uygulamalara eşlik ettiği görülür.
Dolayısıyla “maslahat” kavramının Türkiye Suni İslamcılığındaki karşılığının, Şii İslam anlayışındaki “takiye” kavramına denk gelen bir anlama tekabül ettiği görülecektir. Bu anlam kaymasıİslamcılarca idealize edilen zihinsel beklentilerle reel durumların farklılaşmasına venihai amacın deformasyonuna yol açmıştır. Ortaya çıkan bu çelişki Türkiye İslamcılığının yola çıkarken belirlediği idealler olan hak, hukuk ve adalet tesisini gerçekleştirmesinin önünde engel oluşturmuştur.Çünkü zihinsel beklentilerle reel durumların farklılık oluşturması yapılar içerisinde asıl amacın ne olduğunu belirsizleştirmiştir.
İslamcıların karşılaştığı bu çıkmazyapı içerisinde farklı anlayışların oluşmasına zemin hazırlamasına rağmen, hepsinin ortaklaşabildikleri tek nokta neredeyse maslahat kavramınınkendi egemenliklerini tesis etmeye yönelik uygun zemin arayışı biçiminde anlaşılması olmuştur. Böylece amaca ulaşma yolunda “işi, gerektiği gibi değil de günün şartlarına göre yapma”biçimine dönüşen anlayışa başvurmak zorunda kalmalarıriyakârca davranışlar üretmelerine sebep oldu. Dolayısıyla içeride “sistem karşısında”kendilerini zan altında bırakacak ve sistemle çatışmalarına yol açacak her durum ve eylemden kaçınmayı temel hedef haline getirmelerine sebep teşkil edilmiş olunuyordu.
Somutlaştıralım.
Türkiye İslamcılığı içinde yer alan ve o tedrisattan geçen her insan bilir ki, maslahat kavramı asıl düşünülen durumun tam tersine davranmayı öğütleyen ve şimdilik sessiz kalmanın gerektiğini ifade eden anlamlarda kullanılıyor/kullanılırdı. Bu durum zamanla o yapı içerisinde yer alan insanların zihin ve eylemlerinde riyakârca davranmayımeşru kılarakona uygun eylem ve davranış kalıplarının gelişmesine zemin hazırladı. Yani asıl düşünülen yerine koşullara göre davranmayı makul karşılayan anlayışların yerleşmesine temel oluşturdu/oluşturmaktadır. Ki yirmi, yirmi beş yıllık kısa tarihsel serüvene bakılırsa yaşananlar üzerinden bu anlamların nasıl reel yaşamda ortaya çıktığı görülür. Sadece AKP’nin iktidar dönemlerine bakıldığında bile değişim yönünün günün şartlarına göre nasıl keskinleştiğiyâda flulaştığıgörülür/görülmektedir.
Şimdi Türkiyeİslamcılığı içinde ömür geçiren herkese ve kesime soruyorum.
Sohbetlerde veya yazılıp, çizilenlerde Pakistan özelinde “Keşmir Sorunu”nun her zaman ilk sırada yer alması manidar değilmiydi?
Keşmir’deki zulümlerduyulurdu, konuşulurdu ve yazılırdı hep. Bu doğal bir sonuçtu. Çünkü “Keşmir Sorunu” Müslümanlarla Gayr-ı Müslümler arasında cereyan etmekteydi. Ki Keşmir’de olup biteni dünyaya duyurma çabasın vardı. Evet, Ozulmü gerçekleştirenleri lanetlemek hem insani hem de İslami bir görevdi.
Lakin Pakistan ile Bangladeş arasında vuku bulan sorun hiçbir zaman duyulmaz, konuşulmaz, okunmaz ve de yazılmazdı. Orada olup bitenleri duymak imkânsızdı. Peki, hiç düşündünüz mü acaba neden?
Çünkü Pakistan ile Bangladeş arasındakisorunu gündemleştirmekİslamcıların ülke içerideki çelişkilerinin ortaya çıkmasına neden olabilirdi.Bu nedenle böyle bir risk alınmamalıydı. Yani Türkiye içerisindeki Türk Devlet egemenliğinin tekçi ve imhacı tutumundan kaynaklanan Kürd ve Kürdistan sorunuyla olan benzerliği zihinlerde şimşeklerin çakmasına yol açabilirdı. Dolayısıyla İslamcılarla Kemalist sistem arasında sorun oluşturabilirdi. Tabi ki bu durumda Bengal halkının Urdu Egemenleri karşısındaki insani ve İslami olan mücadelesinden söz etmek mümkün olmadığı için yapı içerisindekiler de bihaberdi. Dolayısıyla haklı olanı belirleme imkânı olmadığı için haksız olanı da lanetlenemiyordu.
Sonuç:
Bugün benim açımdanKeşmir neden gündemdeydi lakinBengalhiçbir şekilde gündem de olmadı sorusunun basit bir cevabı var. Çünkü Keşmir Pakistan ile Hindistan arasında vuku buluyordu. Taraflardan biri Müslüman diğerini ise Müslüman olmayanlardan oluşuyordu. Bunun için taraf olmak hem kolaydı hem de kimse neden bu sorunu kaşıyorsunuz diyemezdi. Tıpkı İsrail ile Filistinli Araplar arasındaki sorun gibi.
Lakin Pakistan ile Bangladeş arasında ise sorun iki Müslüman kesim arasında cereyan ediyordu. Taraflardan bir olan Urdu egemenleri Bengal halkına insani ve İslami olmayan bir zülüm uygulamaktaydılar. Bengallilerin kendi siyasi egemenliklerini engelledikleri gibi dillerinive varlıklarınıde resmi ve eğitim alanından silme eylemini gerçekleştiriyorlardı. Türkiye İslamcılığı bunu bir şekilde gündemleştirseydi içeride sistemin -Türk egemenliğinin- benzeri bir uygulamayı Kürdlere uygulamakta olduğunu açığa çıkarırdı. Dolayısıyla maslahat gereği Pakistan ile Bangladeş arasında vuku bulan sorunun sumen altı edilmesi gerekiyordu -bu maslahat icabıydı-.
Hadi Türkiye içindeki sorunu geçelim. Neredeyse tüm ömrü boyunca Irak Baas Rejimi ile mücadele eden Mola Mustafa Barzani ismi dahi hiçbir şekilde o kesim içinde duyulmadı. Oysa Baas Rejimlerinin Sosyalist bir dünya anlayışına sahip olduğu dolayısıyla İslam düşmanı olduğu açıkça o kesime aktarılıyordu. Ama onlara karşı mücadele eden ve ömrü boyunca her ortamda çantasında Kur’an-ı eksik etmeyen ve ona uygun eylemler gerçekleştirmeyi felsefe haline getiren Barzaniyi ne duyuldu, ne okundu ne de yazıldı. Denilebilir ki KDP Sosyalist bir çizgi benimsemişti. Doğrudur. O günün dünyasında kendi varlığını -Kürd- dünyaya tescil ettirme derdi olan Barzani kısmen de olsa oradan destek buluyordu.Tıpkı Türkiye de Kürd ve Kürdistan sorununa İslamcılara göre Solcuların daha yakın durması gibi
Peki, şimdi tekrar soralım. Eğer kendi iç sorunlarını gizlemeyi maslahat kabul ediyorsa İslamcılar, onlara tek kelimeyle ikiyüzlüsünüz demek bizim hakkımız olsa gerek. Bengal sorununa bigâne kalmanızın tek nedeni Kürd ve Kürdistan sorunuyla olan benzerliğiydi. Bu nedenle o surunda karşısında da İslamcılar sus pus oldular. Tıpkı Kürd ve Kürdistan sorunu karşısında sus pus olmaları gibi.
Ey Bengalliler ve Beluciler sizi Türkiye İslamcılığı hep bizden -gündemden- sansürledi. Bunun için siz buradakonuşulmadınız, yazılmadınız ve duyulmadınız.
Yazarlar
-
Hakan AKSAYZindanın kapıları açıldı ve muhalif lider serbest bırakıldı 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUBu çağda harita böyle değişiyor 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluSiyasi belirsizlik rüzgarıyla, ‘erken’ seçime doğru… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasTrump niçin İran’ı vurdu? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazKılıçdaroğlu, Erdoğan’a hizmet etmeye hazır 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERÖzgür Özel CHP’de neyi değiştirdi? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Sahur Pilavı… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURSessizlik neden en büyük tehdittir? 25.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciHer şey yolunda ise bu fahiş faiz nedir? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDış Cephe ateş altında iken İç Cephe ne durumda? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanFatih Altaylı’yı hapse atacağız diye hukuku dibine kadar zorladılar 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUSaldırılarla İran’a ‘‘Ölümlerden ölüm beğen’’ denildi 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNİran'ın zor seçimi: Topyekûn savaş ya da taksitle ölüm 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA"Masada Milyonlar Var;"Barış, Özgürlük ve Demokratik Toplum İçin Örgütlenmeliyiz 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRİDAMCI İRAN, SOYKIRIMCI İSRAİL DEVLETİ Mİ? 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞDoğru, ülke güvenliği demokrasisiz de sağlanabilir fakat bunu durmaksızın tekrarlamakta bir sorun va 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanWashington’un İran takıntısının şifreleri 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUCUBE SİSTEM CEHENNEMİ… 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇSavaşın meşruiyeti ve ahlaki üstünlük meselesi 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÖcalan İsrail için ne dedi? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTürkiye için bir fırsat: CHP’de yeni kuşak siyaseti 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERZeytin ağaçları ve şirketokrasi 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunDevlet “devletimiz” olur mu? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİBahçeli'ye muhalefet ikna oldu da ortağı olmadı mı? 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUYeni milliyetçilik ve Öcalan 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRNihai hedef Türkiye mi? 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünOyun içinde oyun… 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçaySıcak yaz 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİModern katil 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye ne yapmalı? 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEDaha kötüsü her zaman mümkün 16.06.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
29.05.2018
21.02.2018
13.10.2017
24.09.2017
27.03.2017
27.02.2017
16.02.2017
31.01.2017
28.01.2017
22.01.2017