Başarı nedir?

Sözlük anlamına göre başarmak eylemi ya da üstesinden gelinen, başarılan iş diye tanımlanıyor.

AK Parti ve/veya Erdoğan Partisi Türkiye’de neyi en iyi başardı?

Hatırlarsanız daha eski yazılarımda AK Parti’nin en büyük başarısının yolsuzluk artışı olduğunu yazmıştım. Aslında yolsuzluk artışı ile dinin aynı anda bir arada nasıl barışık tutulabildiğini anlatmıştım.

Hem inanılmaz yolsuzluk hem de inanılmaz dindarlık… Müthiş başarı.

Bugün bir başka başarıdan söz edeceğim.

Önce TÜİK verilerinden birkaç hatırlatma.

Türkiye’de 2008 yılında 642 bin evlilik olmuş. Aynı yıl yaklaşık olarak 100 bin aile de boşanma yolu ile dağılmış.

2024 yılına geldiğimizde evlenme sayısı 568 bine düşüyor. Buna karşılık boşanma sayısı da 187 bine yükseliyor. 2008 yılında net evlenme sayısı 542 binken 2024 yılında bu sayı 381 bine gerilemiş.

2014 yılında doğurganlık çağında bir kadın 2,19 çocuk dünyaya getirirken 2023’de bu sayı 1,51’e gerilemiş. Muhtemelen 2024 yılında bu oran 1,49’lara gerileyecek. Daha 7-8 yıl önce Avrupa’da doğum oranında ilk sırada yer alan Türkiye şimdi ortanın da gerisine düşmüş oldu.

Doğum oranı ile beklentiler arasında büyük bir uyum var. Ne zaman ki insanların gelecekle ilgili beklentileri bozuluyor, tam o sırada doğum oranında büyük bir düşüş başlıyor. Ne tesadüf ki, beklentilerdeki bozulma ve doğum oranında ki sert düşüş 2014 yılı ile başlıyor.

2014 yılında bozulmaya başlayan bir başka gösterge ise ev sahipliği.

Kiracılık oranı yüzde 21’lerden artık yüzde 28’lere çıkmış durumda. Ama burada eski ev sahipleri kiracılık oranını tutuyor. 2014 sonrasına bakıyoruz:

6 milyon 388 bin yeni hane oluşmuş ve bu yeni hanelerin 3 milyon 212 bini kiracı. Yani Türkiye’de 2014 sonrası oluşan yeni hanelerin yüzde 50,3’ü kiracı.

Kendimize bir soralım bakalım: Bu kadar kiracılık oranında yeni haneler nasıl evlensin; evlense de nasıl çocuk yapsın.

Ülkede umut gitmiş

Ülkede ev sahipliği bitmiş

Ama çocuk yapılmıyor, 3 çocuk yapın demek ne oluyor?

Bugün evlilik sayısındaki düşüşün ana nedenlerinden biri umutsuzluk artışıdır. Umutsuzluk artışında da ana nedenlerden biri ev alma- ev sahibi olma olasılığının azalışıdır.

Lakin bir gerçek daha var.

Ülkemizde temel değerlerin bunca bozuluşuna rağmen bu bozulma sandığa pek etki etmedi. Etti ama bozulma oranında etki etmedi.

Eski zamanlar olsa şu anda iktidar bloğunun oy oranı bir sıfır atılmış şekilde olurdu. Yani yüzde 30-35’leri değil yüzde 3,0-3,5 oy oranlarından bahsederdik.

Peki, neden?

Neden insanlar evini bile kaybederken partilerini bırakmıyorlar? Neden insanlar evlat sahibi olmayı bile göze alamazken liderlerine bağlılıklarını katı şekilde sürdürüyor? Neden yolsuzluk artışı rekor kırarken dindarlık söylemi de rekor kırabiliyor?

Ortada müthiş bir mantık sınırlarını zorlayacak düzen oluşmuş durumda.

İnsanlar mutluluğu kaybediyor ama siyasi tutumlarını kaybetmiyorlar. Neden?

Bu işin altında elbette çok basit olmayan birçok neden var. Ama kesinlikle daha derin ve daha çok incelenmesi gereken bir alan…