Başbakan Güney Kore’den sonra İran’a geçiyor. Türkiye, G. Kore ve İran; bu üç ülkenin şu sıralar dikkat çeken bir özelliği var. Hatta bu üç ülkeye Hindistan, Pakistan, Endonezya, Vietnam, Meksika, Filipinler, Nijerya ve Mısır’ı ekleyen bazı analistler, N-11( Next Eleven)  koduyla bu ülkelerin gelecek yıllarda en hızlı ve nitelikli nüfus ve pazar artışı potansiyelini taşıdığını söylüyor.

BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) kısaltması önemli bir süre ekonomi ve pazar analizlerinde oldukça yardımcı olan bir formülasyondu.

Bu ülkeler hem hızla büyüyen nüfuslarıyla hem de ihraç edilebilir doğal kaynakları ve gelişmekte olan sanayileri ile reel ve finansal yatırımları uzunca bir süre çektiler.

Ancak, özellikle doksanlı yılların ortasından itibaren araştırma-geliştirme (Ar-Ge) yatırımları da güneye akmaya başladı. Güneydeki üretim atılımı teknoloji ile desteklenmeye başlandı. Böylece Latin Amerika ve Asya’daki birçok ülke, BRIC ülkelerindeki beşeri sermaye ve ihracat artışı hızına yetişmeye başladı. Örneğin TIMBIs (Türkiye, Hindistan, Meksika, Brezilya ve Endonezya) kısaltması da dinamik nüfus, pazar yapısı ve gelişme potansiyelini anlatmak için kullanılır oldu.

Bu kısaltmalar tabii ki, belli bir dönem yapılan analizleri kolaylaştırmak için ortaya atılmış kavramlar ve kodlar. İşte N-11 kodu da böyle. Geleceği olan 11 ülke diye açabileceğimiz N-11 kodunun altında toplanan ülkelerin ortak özelliği, genç nüfusları ve iletişimin teknolojilerinin hızla gelişmesi ile ortaklaşan devasa pazar bütünlükleri.  Özellikle hızla gelişen ve ihracat fazlası veren Asya ülkeleri, ilk ve orta eğitimde ciddi reformlar yapan ve mesleki eğitimle sanayiyi buluşturan ülkeler.  Örneğin sermaye birikimi açısından yetersiz, doğal kaynak fakiri G. Kore’nin, hakim iktisat anlayışına göre (statik karşılaştırmalı üstünlükler teorisi) durmadan tarım ürünü yetiştirip karnını doyurduktan sonra bunu ihraç etmesi ve tabii hiç sanayileşememesi gerekiyordu. Ama G. Kore, tam tersini yaptı, beşeri sermayeyi öne çıkartıp, inatla tarım yerine sanayi alanın da uzmanlaştı. Bugün Kore, sanayi sonrası topluma adım atıyor.

Türkiye’nin darbelere adım attığı 1960’lı yılların başında, kişi başına düşen gelir açısından, Türkiye G. Kore’nin 2.5 kat önündeydi. Ancak bu fark, yakın zamana kadar, G. Kore lehine 4.5 kata kadar çıktı. Bugün ise Türkiye, G. Kore’nin kişi başına düşen gelirde yaklaşık 2 kat gerisindedir. Kore, bütün bu süreçte iki önemli adım attı. İlkönce, beşeri sermaye çıtasını yükseltti. İkincisi ise önce emek verimliğini sonra da teknolojiye dayalı verimliğini artırdı ve sanayisi için uygun ölçek ve dışsallık yarattı. Alman ve Japon kalkınmalarına baktığımızda da benzer özelliklere rastlarız. Şimdi Türkiye bir eğitim reformunu ve demokratikleşmeyi tartışıyor. Bu iki alan da Türkiye’nin şu sıralar atacağı adımlar geleceğini belirleyecek. Hatta yalnız Türkiye’nin değil, Doğu Avrupa ve Ortadoğu’nun da geleceğini önemli ölçüde etkileyecek. İşte Suriye ve Başbakan’ın ziyaret edeceği İran, sonsuza kadar bu gerilimle ve ateş içinde yaşamayacaklar. Elbet bir çözülme ve demokratikleşme süreci olacak. Bu süreç, aynı zamanda, bu ülkelerin Türkiye ile bütünleşme sürecidir.