Güngör Uras
Cari açık 47.1 milyar dolara yükseldi. Açığı sermaye hareketi ve borçlanma ile finanse edemedik. Döviz rezervinden 8.2 milyar dolar yedik. Bu rakamlar öncelikli sorunumuzun cari açık olduğunu gösteriyor.
2017 yılında cari açık 33.1 milyar dolardan 47.1 milyar dolara yükseldi. Cari açığı sermaye hareketleriyle, borçlanmayla finanse edemedik. Döviz rezervlerimizden 8.2 milyar dolar yedik.2016 yılında cari açığın GSYİH’ye göre (milli gelire göre) büyüklüğü yüzde 3.8 oranındayken, 2017 yılında yüzde 5.5’e yükseldi.
2017 yılında cari açığın büyüklüğü ve finansmanda karşılaşılan güçlükler, ekonomimizin öncelikli sorununun cari açık olduğunu açıklıkla ortaya koyuyor. Cari açık (döviz açığı), başta ithalat gideri olmak üzere olağan döviz giderlerimizle, başta ihracat ve turizm geliri olmak üzere olağan döviz gelirlerimiz arasındaki farktan oluşuyor.
Dış ticaret açığı
Cari açığın arkasında dış ticaret açığı var. İthalatımız artıyor. İhracat artışı ithalat artışını yakalayamıyor. İhracatçılarımız devamlı olarak ihracattaki “tarihi rekor”dan söz ederek şenlik yapıyor. İthalattaki patlamayla ilgilenen, ithalattaki “tarihi artış”tan söz eden, üzülen yok.
2017 yılında ihracat yüzde 10.2 artarken ithalat yüzde 17.7 arttı. Dış ticaret açığı (ithalat ile ihracat arasındaki fark) 56 milyar olardan 76 milyar dolara yükseldi. Cari açık hesabında kullanılan “mal dengesi” hesabı ile dış ticaret hesabında kullanılan “dış ticaret dengesi” hesabında” FOB-CIF farkı” var. 2017 yılında cari açığı büyüten 58.6 milyar dolar mal dengesi açığı. Turizm ve diğer döviz gelirlerine rağmen mal dengesi açığı cari açığı büyütüyor.
Altın ithalatı da bela!
Bizim başımızda bir de “altın” belası var. 2017 yılında cari açığı büyüten 58.6 milyar dolar mal dengesi açığının içinde 9.9 milyar dolar altın ticaretinden kaynaklanan açık var.
2017 yılında 16.5 milyar dolar değerinde altın ithal ettik. 6.5 milyar dolarlık kısmını ihraç ettik. 9.9 milyar dolarlık altın içeride kalmış durumda.
2017 yılında toplam 233.7 milyar dolarlık ithalatımızda en büyük harcamayı 37.1 milyar dolar ile enerji ürünleri ithalatına yaptık. Daha sonra 27.1 milyar dolarla makine ve diğer yatırım malları, 21.1 milyar dolarla elektrikli malzeme ve makine ithalatı geliyor. Dördüncü sırada 17.4 milyar dolarla altın ve diğer kıymetli maden ithalatı var. 17.4 milyar dolarlık motorlu kara taşıtları ve malzemesi ithalatı, 16.7 milyar dolarlık demir çelik ve 13.2 milyar dolarlık plastik ithalatı daha sonra geliyor.
Turizm geliri, ihracat gelirinden sonra en önemli döviz kaynağımız. 2017 yılında turizm geliri 22.1 milyar dolardan 26.2 milyar dolara yükseldi. Cari açığın küçülmesine az da olsa katkı yaptı.
Borcumuz büyüyor
Cari açığın finansmanı önemli ama bu finansmanın tortusu daha da önemli. Açığın finansmanı, ülkenin döviz yükümlülüklerini artırıyor:
-2017 yılında özel sektörün (bankalar ve reel kesim) yurt dışından kullandığı krediler toplamı 290 milyar dolardan 329 milyar dolara yükseldi. 39 milyar dolar arttı.
-Merkezi hükümetin yurtdışı borç stoku 291 milyar dolardan 341 milyar dolara yükseldi. 50 milyar dolar arttı.
- Yabancıların iç borç senetleri ile hisse senetlerindeki yatırımları (brüt olarak) 62 milyar dolardan 82 milyar dolara yükseldi. 20 milyar dolar arttı.
2018’in ilk 2 ayını tamamlıyoruz. Cari açığı artıran harcamalarda, açığı küçülten döviz gelirlerinde önemli değişim yok. Cari açığın finansmanı konusundaki güçlükler devam ediyor. Görüldüğü kadarıyla, cari açık 2018 yılında da büyümeye ve ekonominin en önemli sorunu olmaya devam edecek. Bunları görmek, bilmek başka, bu soruna çözüm getirmek başka. İşte o nedenle “Ah ile, vah ile” vakit geçirmemek, soruna çözüm getirmek zorundayız.
2017’nin son ayı açık ara büyüdü
2017 yılının son ayında aralık ayında aylık açık önceki ayların çok üzerine çıktı, 7.7 milyar dolar oldu. Buna karşılık döviz girişi çok düşük kaldı. Büyük ölçüde döviz rezervlerini kullanmak zorunda kaldık. Son ayın finansman güçlüğü, yıllık finansman tablosunu bozdu. 2017 yılının tamamında cari açık 47.1 milyar dolar iken, sermaye hareketiyle ülkeye giren döviz ve nereden geldiği belli olmayan döviz toplamı 38.8 milyar dolar. Döviz çıkışı ile girişi arasındaki açık 8.2 milyar dolar. Bu da döviz rezervlerinden karşılandı. Görülüyor ki aralık ayındaki finansman açığı, yıllık finansman açığının büyümesinin ana nedeni. Aralık ayında döviz girişlerinin yavaşlamasına, aralık ayında ve yılın tamamında döviz rezervlerinden döviz kullanımının büyümesine rağmen, piyasada dövizin bulunur olması ve döviz fiyatının artmaması, önemli bir gelişmedir. Arz-talep uyumsuzluğunun, fiyata yansımadığı görülüyor.
‘Bu dövizler nasıl geldi’ diyemedik!
- Sermaye hareketleri ile cari açığın finansmanında en önemli döviz kaynağı doğrudan yatırımlar. Doğrudan yatırımlar yoluyla gelen kalıcı döviz. Beklentimiz bu dövizin yeni yatırımlara yol açması. Fabrikaların kurulmasında kullanılması.
2017 yılında doğrudan yatırım olarak net döviz girişi 8.1 milyar dolar. Bunun da yarısı 4.6 milyar doları gayrimenkul satın almak için gelen döviz.
- 2017 yılında borsada hisse senedi satın almak için ve kamu borç senedi satın almak için gelen dövizlerde büyük artış oldu. 2016 yılında 6.3 milyar dolar giriş olmuştu. 2017 yılında portföy yatırımı olarak net 24.2 milyar dolar girdi.
- 2017 yılında net kredi kullanımı, bir yıl önceki rakamlarda kaldı. 6.6 milyar dolarlık kredi kullandık.
- Net hata noksan (nereden geldiği belli olmayan döviz) girişi 2016 yılında 10.9 milyar dolardı. 2017 yılının tamamında (net olarak) ne döviz girişi ne döviz çıkışı oldu.
Yazarlar
-
Doğu ErgilBeklenen Mesih: Kurtarıcı arayışının toplumsal anatomisi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Taha AkyolTrump Planı? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞ“Ortaklaşmacı demokrasi” örnekleri: Fransa-Yeni Kaledonya özerk bölgesi 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURTrump’ın Gazze Planı’nın alternatifi ne? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Metin KarabaşoğluYönetilenlerin özgürlüğü yöneteni de özgürleştirir 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünEleştirelim ama plana da şans tanıyalım… 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİHamas’ı kim silahsızlandıracak? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEÖcalan’ın özgürlüğü 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanS-400’leri ne yapabiliriz? 1.10.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZYeni Çözüm Süreci: Hakikatle yüzleşme 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanJet motoru sıkıntısı: Tek geciken Kaan değil 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasKendi uçağımızı kendimiz yaparken 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUGazetecilik bir kez daha tartışılıyor 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciAsgari ücret 30.000 TL 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUKrallar ve ulus-devletler 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRMHP’li Yıldız’ın KON’u AK Partili Miroğlu’nun Roja Welat’ı… 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
nevzat cingirtNeden Yazmıyorsun? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan TuğalKirk ve ICE vakaları ile faşizme doğru mu? 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayArjantin’in çıkmazı: Şok terapi, bağımlılık ve ABD’nin gölgesi 30.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TEZKANGazetecilik can çekişiyor! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYATürkiye’nin Demokratikleşmesi ve Kürt Sorununun Çözümü: Ciddiyetin Tarihsel Zorunluluğu... 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRZeytinlik yasasından Akbelen ve İliç'e; enerji ve maden hikâyesinde kaybolan gelecek 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞSİYASETÇİ ZENGİNLEŞİRKEN VATANDAŞ FAKİRLEŞİYOR, NEDEN? 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Bahadır ÖZGÜRTÜSİAD isyan etmişti: Ciner’e kayyumun gerekçesi o madde! 29.09.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERSarkozy’nin tarihi mahkûmiyeti 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKSüreç Suriye’yi, Suriye süreci bekliyor. Peki bu kısırdöngü nasıl aşılacak? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sezin ÖNEYMutlakiyetçiler ve Cumhuriyetçiler 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUErdoğan’ın tercihleri 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal CAN“Trump’ın verdiği meşruiyet” notları 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluTrump’a neler verdik, neler alacağız! 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunYazmak, ciddi bir iştir 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİTrump-Erdoğan görüşmesine hile karıştı mı? 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇZaferden hapishaneye 28.09.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuBoeing - Gazze ilişkisi nedir? 26.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANAlev rengi hüznüyle sonbahar… 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNYetersiz bakiye! 25.09.2025 Tüm Yazıları
-
Fikret BilaŞimdi de Mansur Yavaş hedefte 24.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet TAŞGETİRENKasabın bıçağını bileyen adam 23.09.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞBayrampaşa ve maskeli balo 23.09.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin SönmezGonca Kuriş’in kemiklerini, sevenlerin yüreğini sızlattılar 21.09.2025 Tüm Yazıları
-
Tanıl BoraCumhuriyet-Halk-Parti 20.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRYANARDAĞ ÖZÜR DİLEMELİ 17.09.2025 Tüm Yazıları
-
DOĞAN ÖZGÜDENPogromlar, darbeler, acılar ayı Eylül.. 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçArşivden | 12 Eylülcüler nasıl bir ülke hayal etmişti? 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye’nin en iyi/kötü dönemi hangisiydi? 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ata UÇUMTERÖRSÜZ TÜRKİYE’YE GEÇİŞ SÜRECİ! 14.09.2025 Tüm Yazıları
-
Nevzat CİNGİRTBir 12 Eylül Sabahı 12.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat YETKİNÖcalan, Erdoğan’a “Seni yine başkan yaptırırız” sözü mü veriyor? 11.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mehveş EVİN2016 belediye ablukaları ve 2025 darbesi 9.09.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNMesele CHP Değil! 8.09.2025 Tüm Yazıları
-
Abdurrahman DilipakPalantir ve "Tech. Republic" 7.09.2025 Tüm Yazıları
-
Ali TürerBİR ÖĞRETMEN YETİŞTİRME HİKAYESİ 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Şeyhmus DİKENBarışı dilerken 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Sedat KAYAAçlığı yönetemeyenler aç hayvanlarla uğraşıyor: Ülke yangın yeri 6.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENRojava: Beklentiler, Gelişmeler, Olasılıklar 5.09.2025 Tüm Yazıları
-
İlnur ÇEVİKParti kapatma! Kayyum veya emanetçi ata yeter… 4.09.2025 Tüm Yazıları
-
Mahfi EgilmezHangisi doğru? 3.09.2025 Tüm Yazıları
-
Baskın ORANTürkiye’de ve Yunanistan’da Aleviler – Yeni Bir Tablo 1.09.2025 Tüm Yazıları
-
Galip DALAYKüresel Güney Neden Çin’den Vazgeçmiyor 1.09.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEMete Tunçay 25.08.2025 Tüm Yazıları
-
Abdulmenaf KIRANÇÖZÜM NASIL GELİR! 20.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANBilge ve bilgin Mete Tunçay 19.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYPutin, Trump’ı parmağında oynatmaya devam ediyor 17.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gülçin AVŞARSorumluktan kaçmak umuttan kaçmaktır 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AlbayrakKadife eldiven zamanı 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNÜretici Güçlerin Gelişiminin Motorlarından Biri Olarak Toplumsal-Sınıfsal Mücadeleler 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cemile BayraktarŞeffaf, açık ve çoğulcu 7.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berat ÖZİPEKEzberler bozulurken mağduriyetler de son bulmalı 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞZora girmiş bir anlatı: “ABD emperyalizminin değişmez stratejik hedefi bağımsız Kürt devleti” 1.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet AKAYAnkara, CHP, Çözüm Süreci ve Şam Arasındaki Tıkanıklık: 29.07.2025 Tüm Yazıları
-
Abdullah KıranYeni süreç ve Suriye denklemi 27.07.2025 Tüm Yazıları
-
Taner AKÇAMAcaba Kürt sorununun önündeki engel “Atatürk miti” mi? 14.07.2025 Tüm Yazıları
-
KEMAL GÖKTAŞDemirtaş’a Kobane mahkumiyeti: Gerekçedeki “10 kusurlu hareket” 28.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hikmet MUTİAsoyşeytit Pres ' den Cemşit K.nın canlı PKK kongre izlenimleri... 13.05.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet ÖZTÜRKÇetin Uygur bir kitaba sığar mı? 10.05.2025 Tüm Yazıları
-
Yüksel TAŞKINİktidar milli iradeyi “tapulu arazisi” sandığı için büyük bir bedel ödeyecek 22.04.2025 Tüm Yazıları
-
Ayhan ONGUNDEMOKRATİK EĞİTİM MÜCADELESİNE ADANMIŞ YAŞAMLAR 21.04.2025 Tüm Yazıları
-
Nuray MERTVeda ediyorum 15.04.2025 Tüm Yazıları
-
Pelin CENGİZTrump’ın yeni vergileri diye yazılır, ‘post modern merkantilizm’ diye okunur 7.04.2025 Tüm Yazıları
-
Cennet USLUİktidar neden umduğunu bulamadı? 2.04.2025 Tüm Yazıları
-
Hayko BAĞDATSokaklarda yükselen ses 28.03.2025 Tüm Yazıları
-
Selva Demiralpİmamoğlu krizi ve ekonomik yansımaları 20.03.2025 Tüm Yazıları
-
Halil BERKTAYPKK ve Türk solcuları (4) “Dağlarında gerilla var memleketimin” 16.03.2025 Tüm Yazıları
-
Selami GÜREL“Adı belirsiz” süreç hızlı ilerliyor 16.03.2025 Tüm Yazıları
-
Etyen MAHÇUPYANKürt ‘açılımı’nın nedeni Suriye değil, Türkiye! 15.03.2025 Tüm Yazıları
-
Haluk YurtseverKaosta 'hegemonya' arayışı 11.03.2025 Tüm Yazıları
-
Arzu YILMAZHodri Meydan 10.03.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın ÜnalParti ve iktidar 25.02.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KIVANÇİç duvarlar 10.02.2025 Tüm Yazıları
-
Ahmet İNSELOtoriter Nasyonal-Kapitalizmin Yeni Eşiği: II. Trump Devri 5.02.2025 Tüm Yazıları
-
İhsan DAĞIİmamoğlu nasıl kurtulur? 1.02.2025 Tüm Yazıları
-
Kemal ÖZTÜRKKürt meselesindeki psikolojik bariyerler 17.01.2025 Tüm Yazıları
-
Seyfettin GürselEkonomik büyümede iyimser olunabilir mi? 13.01.2025 Tüm Yazıları
-
Münir AKTOLGABATI’DAN FARKLI BİR ÖRNEK OLARAK TÜRKİYE’DE VE ARAP ÜLKELERİNDE DEVRİMCİ DÖNÜŞÜM DİYALEKTİĞİ... 16.12.2024 Tüm Yazıları
-
Necati KURBÜYÜK TÖS BOYKOTU 15.12.2024 Tüm Yazıları
-
Cenk DoğanÜRETİCİLERE İLK OLARAK KOOPERATİF LAZIM 4.12.2024 Tüm Yazıları
-
Cevat KORKMAZFiller ve Çimen... 22.11.2024 Tüm Yazıları
-
Tuncer KÖSEOĞLUTamirhanelere giden toplar… 4.11.2024 Tüm Yazıları
-
Ayşe HÜRDevletin Muhteşem Örgütlenmesi: 6-7 Eylül 1955 Pogromu 9.09.2024 Tüm Yazıları
-
Ferhat KENTEL“Maarif” marifetiyle yeni “makbul vatandaş” kurma çabaları 26.07.2024 Tüm Yazıları
-
Banu Güven“Bozkurt” Almanya’da sahaya indi 4.07.2024 Tüm Yazıları
-
İBRAHİM Ö. KABOĞLUDevlet ve yürütme kaç başlı? 27.06.2024 Tüm Yazıları
-
Gürbüz ÖZALTINLICHP’nin normalleşme politikası Erdoğan’a mı yarar? 21.06.2024 Tüm Yazıları
-
Oya BAYDARBir yazamama yazısı 14.06.2024 Tüm Yazıları
-
Bayram ZİLANAK Parti’de değişim gecikiyor mu? 4.06.2024 Tüm Yazıları
-
Soli ÖzelBetül Tanbay'ın gözünden "Gezi"nin tarihi 30.05.2024 Tüm Yazıları
-
Reha RUHAVİOĞLUTürkiye’de Kürtçenin Durumu: Gidişat, İmkânlar ve Fırsatlar 18.05.2024 Tüm Yazıları
-
SİBEL HÜRTAŞ31 Mart'ın merkez üssü: Pazarcık ve Elbistan 8.04.2024 Tüm Yazıları
-
Atilla AytemurBingöl Erdumlu Kitabı: Film gibi hayat* 24.01.2024 Tüm Yazıları
-
Zülfü DİCLELİ“Gazze’deki Uzun Savaş” 10.01.2024 Tüm Yazıları
-
Şahin ALPAY"Ergun Abi"ye veda 10.11.2023 Tüm Yazıları
-
Ahmet ALTANYüzyıllık cumhuriyet başarılı mı başarısız mı? 29.10.2023 Tüm Yazıları
-
Levent GültekinDin, insanları kardeş yapar mı? 26.09.2023 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
9.02.2018
8.02.2018
7.02.2018
6.02.2018
5.02.2018
3.02.2018
2.02.2018
1.02.2018
31.07.2018
30.07.2018