Kemal ÖZTÜRK
Efsane gerilla lideri Che’nin tunç heykelinden sağa dönüp, yoksulluğun hüküm sürdüğü sokaklardan geçtim, bir şirkette aylık 200 TL maaşla geçinmeye çalışan iki gençle konuşurken sordum bu soruyu: “Bu devrimi neden yaptınız o zaman?”
Mutsuz, fakir, özgürlükleri kısıtlanmış, devlet baskısı altında ve çaresizdi bu gençler. Che anıları ve destansı devrim hikayeleri çok hoş da, Küba devrimi halkını mutlu eden bir devrim olmadı sonuçta. Solun Küba romantizmini yıkmak istemem ama gerçek öyle roman tadında değil Küba’da.
KÜBA VE İRAN BENZERLİĞİ
Batista diktatörünün zorbalığı, yolsuzlukları, ‘ABD uşağı’ olması ve vatandaşlarına zulmetmesi nedeniyle halk isyan bayrağı açmıştı. Castro da isyanın önüne geçip, liderlik etmişti. Ama şimdi Küba halkı neden mutlu değil?
Şaşırtıcı bir şey ama Havana’nın eski sokaklarında dolaşırken, sürekli aklımda İran vardı. Çünkü dünyada son halk devrimi İran’da olmuştu. Şah Rıza Pehlevi zorbalığı, yolsuzlukları, ‘ABD uşağı’ olması ve vatandaşlarına zulmetmesi nedeniyle halk isyan bayrağı açmıştı. Humeyni de isyanın önüne geçip liderlik etmiş ve Şah devrilmişti.
Solun Küba romantizmi gibi biz İslamcıların da ‘İran romantizmi’ olmuştu bu devrimden sonra. Mutluyduk. Bizim de sahipleneceğimiz bir halk devrimi vardı yani!
Devrimin 10. yılında, 1989’da İran’a gittiğimde, bizim hayal ettiğimiz ‘Asrı Saadet’e benzer bir hayatın olmadığını, oraya giden birçok kişi gibi ben de hemen anladım tabii. Daha dramatiği şuydu ki, İran mezhep ihraç etmek için uğraşıyordu. Hayal kırıklığımız, solcuların Rusya ve Küba hüsranından daha derin olmuştu.
DAVA ARKADAŞINI HAPSEDEN LİDER
İran devriminin ilk kırılma noktası ve herkesi rüyadan uyandıran olayı, devrimin en önemli ikinci adamı ve Humeyni’den sonra İran’ın başına geçecek olan Ayetullah Muntazeri’nin “dava arkadaşı” tarafından tasfiye edilmesi oldu.
Zira Muntazeri, devrimin hiç de hayal ettikleri gibi sonuçlar doğurmadığını söyleyip, gidişatı eleştirmişti:
“Ne yazık ki iş yapmak ve devrimin değerlerini korumak yerine slogan attık. Halka değer vermek ve onu söz sahibi yapmak yerine halkın zeki ve aktif güçlerini hayal kırıklığına uğrattık. Bu yüzden şimdi öyle bir noktaya geldik ki, yönetimde kalabilmek için ilk sloganlarımızın ve değerlerimizin karşısında durmak zorunda kalıyoruz.
İran hükümetinin ayakta kalması gerekçesiyle ahlaki ve İslami değerler ihlal edilemez. Söz konusu değerler, uğruna devrim yaptığımız ve halka sloganlarımızla vaat ettiğimiz değerlerdir. Devlet bir vasıtadır, gaye değil. Değerler gayedir” (Hakan Albayrak 01.01.2018 Karar Gazetesi).
Devrimin karizmatik ve tartışmasız lideri Humeyni bu eleştiriden sonra, 1989 yılında Muntazeri’yi istifa ettirdi ve göz hapsine aldı. İşte devrimin tılsımı ve büyüsü de yol arkadaşına yapılan bu haksızlıkla bozulmuş oldu. Humeyni aynı yıl vefat etti. Yerine bugünkü lider Hamaney geçti. Ve devrim bundan sonra, Humeyni’nin bile hayal ettiğinden öteye, katı bir “dini Baas” rejimi versiyonuna savruldu.
Bugün devrimin en önemli isimleri eski cumhurbaşkanları, meclis başkanları, başbakanları göz hapsinde, siyaset yapmaları yasak. Ne adına? Devrimi ve iktidarı korumak adına!
YOZLAŞSA BİLE REJİMİ SAVUNMAK
İran’da elitist Şah ve onun burjuvazisine isyan eden ‘devrimciler’, bugün mollalardan, devrim muhafızlarından ve Hamaney’e sadık adımlardan kurulu kendi çarpık burjuvazisini doğurdu.
Şahın yolsuzluklara boğulmuş, çürümüş sistemine isyan eden ‘devrimciler’, bugün yolsuzluğu kurumsal (hem de dini müessesler dahil) hale getirdi. Yozlaşmış rejimi savunmayı da kutsal bir göreve dönüştürdüler.
Bugün İran içinde yaşanan protestoların büyük kısmı, Reşd, Kermanşah, Dorud gibi fakir; Meşhed, Kum gibi dini sembolizmin en önemli şehirlerinde oluyor.
Trajediye bakın ki, dini bir devlet olduğunu söyleyen İran’da, yüksek faizle para alıp satan finans (banker) kurumlarına para kaptıran halk ilk protestoyu başlattı.
‘İslam devletinde’ on binlerce aile devletten düşük faizle kredi alıp, yüksek faizden bu bankerlere satarak geçimini sağlıyordu. Sonunda sistem iflas etti ve yüzbinlere varan insan mağdur oldu. İşte protesto burada başladı, sonra rejimin diğer tüm baskıcı uygulamalarına yayıldı.
ŞAHI ARATIR HALE GELMİŞ BİR DEVRİM
Şimdi o gösterilerde atılan sloganlar, bence devrimi yapanlar için ibret verici:
“Suriye’yi bırakın, derdimize çare bulun, İslam’ı basamak yaptınız bizi zelil ettiniz, Biz devrim yaptık ne büyük hata yaptık” (iramcenter.com).
Devrimden bu yana birçok protesto gösterisi oldu ama ilk kez bir gösteride şu slogan atıldı:
“Şahı olmayan İran’da hesap kitap da olmaz. Rıza Şah ruhun şad” (iramcenter.com).
Şah rejimini özleyecek hala gelmiş İran halkının, neden bu duruma geldiğini anlamak yerine, sertlik yanlısı Hamaney bu gösterileri düşmanlarının yaptırdığını iddia ederek, sert biçimde protestoları bastırma sinyali verdi.
Oysa kısa süre önce Cumhurbaşkanı Ruhani, halkın gösteri hakkı olduğunu, bunları dış güçlerin yönlendirmediğini söylemişti.
Rejim şimdi kendi içinde çatışacak. Bu da iyiye işaret değil.
Küba’da sorduğum soruyu şimdi bir kez daha sorabilirim:
Bu devrimi neden yaptınız o zaman?
Yazarlar
-
İbrahim KirasTrump niçin İran’ı vurdu? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUBu çağda harita böyle değişiyor 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluSiyasi belirsizlik rüzgarıyla, ‘erken’ seçime doğru… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AKSAYZindanın kapıları açıldı ve muhalif lider serbest bırakıldı 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA“Masada Milyonlar Var” 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazKılıçdaroğlu, Erdoğan’a hizmet etmeye hazır 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet ALTANBasın Tarihi: Sahur Pilavı… 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akın ÖZÇERÖzgür Özel CHP’de neyi değiştirdi? 26.06.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURSessizlik neden en büyük tehdittir? 25.06.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KahveciHer şey yolunda ise bu fahiş faiz nedir? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanFatih Altaylı’yı hapse atacağız diye hukuku dibine kadar zorladılar 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUSaldırılarla İran’a ‘‘Ölümlerden ölüm beğen’’ denildi 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNEDış Cephe ateş altında iken İç Cephe ne durumda? 24.06.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRİDAMCI İRAN, SOYKIRIMCI İSRAİL DEVLETİ Mİ? 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cihan AKTAŞTahran bir kez daha bombalanırken 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Alper GÖRMÜŞDoğru, ülke güvenliği demokrasisiz de sağlanabilir fakat bunu durmaksızın tekrarlamakta bir sorun va 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞUCUBE SİSTEM CEHENNEMİ… 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BULAÇSavaşın meşruiyeti ve ahlaki üstünlük meselesi 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNİran'ın zor seçimi: Topyekûn savaş ya da taksitle ölüm 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan ÖzkanWashington’un İran takıntısının şifreleri 23.06.2025 Tüm Yazıları
-
Hasan Bülent KAHRAMANTürkiye için bir fırsat: CHP’de yeni kuşak siyaseti 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Çiğdem TOKERZeytin ağaçları ve şirketokrasi 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunDevlet “devletimiz” olur mu? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÖcalan İsrail için ne dedi? 20.06.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİBahçeli'ye muhalefet ikna oldu da ortağı olmadı mı? 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUYeni milliyetçilik ve Öcalan 19.06.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçaySıcak yaz 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Cansu ÇamlıbelCHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın: CHP anayasa değişikliği masasına oturmayacak, öyle bir komisy 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mensur AkgünOyun içinde oyun… 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Elif ÇAKIRNihai hedef Türkiye mi? 18.06.2025 Tüm Yazıları
-
Aydın SelcenDemokrasiye giderken cumhuriyetten olmak 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Gökhan BACIKTürkiye ne yapmalı? 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mücahit BİLİCİModern katil 17.06.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIRMHP’nin yeni anayasa hamlesi, köklü bir rejim düzenlemesini mi işaret ediyor? CHP ne yapmalı? 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Murat BELGEDaha kötüsü her zaman mümkün 16.06.2025 Tüm Yazıları
-
Vahap COŞKUNÖzgür Özel’in İmtihanı 15.06.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENBaas’tan ve İslamcılıktan Sonra 15.06.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
5.05.2024
20.04.2024
20.04.2024
12.04.2024
25.01.2024
9.05.2022
7.04.2021
26.03.2021
19.03.2021
11.03.2021