Hani nasıl derler:

“Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim!”

Erdoğan’ın Suudi Arabistan’a gidişi, bu senenin üçüncüsüymüş.

Onlarsız yapamıyor.

Âdetâ ikinci evi gibi.

Canciğer kuzu sarması olduğu bir de Katar var, tabii.

Bunlarla yedikleri artık ayrı gitmiyor.

Her yerde beraberler.

Her işte ortaklar.

Peki, son iki yüzyıldır çağdaş dünyanın parçası olmak için çırpınan ve düşe kalka da olsa bu uğurda değişimler geçiren Türkiye’nin, onca birikimini bir çırpıda heba ederek özendiği o kültürlerden yana sapma göstermesine değecek ve en vazgeçilmez dostları olmaya yaraşacak toplumlar mıdır, bu ülkeler?

Daha geçenlerdeki bir yazısında Mahfi Eğilmez, “Suudi Arabistan ve Norveç karşılaştırması” yapıyordu.

Aynı doğal kaynaklara sahip bu farklı iki ülkenin ekonomik verilerinin karşılaştırılması hayli ilginçti.

Ayrıca Mehmet Altan da, Gazete 360’daki haftalık makalesinde, aynı konuyu yeryüzü siyasetleri bakımından irdelemekteydi.

Bir süredir IMF, bütçe açığı hızla büyüyen Suudi Arabistan’ın iflâsın eşiğinde olduğunu dile getirmekteydi.

Zira bu ülkenin bütçe gelirlerinin yüzde doksana yakını, petrol satışlarından oluşuyordu ve şu sıralar ham petrolün varil fiyatı da seksen dolarlardan, son on bir yılın en düşük seviyesi olan otuz altı dolarlara kadar inmişti.

Norveç de petrol üreticisi bir ülkeydi ama kamu gelirlerinin sadece yüzde yirmi beşini petrolden sağlamaktaydı.

Çünkü aynı zamanda katma değeri yüksek ürünler de üreten bir sanayi ülkesiydi.

Kamu giderleri düşük olduğu için o bütçe fazlası, Suudiler ise har vurup harman savurdukları için cari açık veriyordu.

Artık petrol gelirleri de azalacağına göre, üç beş seneye kalmaz, IMF’nin kucağına düşerlerdi.

Bir bakıma dünya, “Sanayi Devrimi’nin petrolle başlayıp gene petrolle bitmekte olduğu” bir süreci yaşamaktaydı.

Aynı zamanda Batı, bugüne kadar petrolden sağladıkları olağan üstü kazançlar sayesinde iyice azmış bulunan Rusya, İran, Suudi Arabistan gibi ülkelerle dalaşmak ve didişmek yerine, “Kırım’ı işgal etmeyecek, Ukrayna’ya saldırmayacak, El Kaide üretmeyecek, İslâmcı rejimler ihraç etmeyecek ya da globalleşmeye bıçak çekmeyecek bir yapının inşası için” onlara ayar vermek ve ehlileştirmek üzere, bundan böyle “petrol fiyatları sopası”nı da kullanacağa benziyordu.

G-20 zirvesine geldiği bin kişilik heyete Antalya’da on sekiz günlüğüne on sekiz milyon dolara otel kapatan; ve yine, tanesine günlüğü sekiz yüz euroya dört yüz adet lüks araç kiralayan arsız bir zihniyet, belli ki artık son demlerini yaşıyor.

Tanık olan birinden dinlemiştim:

İstanbul’dayken canı bir gün lokum çeken bir Suudi prensesinin, götürüldüğü Mısır Çarşısı’nı küçük bulunca, apar topar Rami toptancılarına yöneltilmesinde ne kadar büyük bir haklılık payı olduğu ortaya çıkmış; çünkü bir defada on sekiz bin dolarlık lokum almışmış.

İyi ya işte, bak ne güzel para kazanıyoruz, diyebilirsiniz.

Ama o paralarla onlardan aldığınız, kültür dâhil her türlü hurmalar, hiç düşündünüz mü, acaba nerelerinizi tırmalar?

Epeyi önce bir dostum anlatmıştı:

Bir seferinde, ithalatını yaptığı mallarla ilgili olarak Norveç’e gittiğinde, kendisini şirin bir restoranda ağırlayan firma sahibinin garson kızlardan birisine özel ilgi göstermesi dikkatini çekmiş ve muziplik olsun diye ona takılacak olmuş.

“Ha o mu? O benim kızım. Hayatı öğrenmek için çalışmaya önce buradan başladı” deyince, bizimki afallamış.

Dünyanın en önemli markalarından birinin sahibi olan bu sanayicinin, hayatı öğrensin diyerek kızını bir restoranda garson olarak çalıştırması, bizim buralarda anlaşılabilecek bir şey olmasa gerek.

Biri yirmi bin dolarken, diğeri durup dururken yetmiş altı bin dolar olmuyor. Norveç, bu yüzden kişi başına gelir olarak Suudi Arabistan’dan dört kat daha zengin.

İmrenip öykündüğünüz kültür, nereye gittiğinizin de göstergesi değil midir?

Devletin uçaklarına Suudiler gibi doluşarak “yılbaşı”na nazire olsun diye “umre” yaparsanız, yarın öbür gün yeniden “Hicri Takvim”e dönelim deseniz bile zerre kadar şaşırmam.

Ama Tanrı’dan cennet beklentinize.. bak ona şaşarım.

[email protected]

twitter@cinarnamik