Aşağıda bugünkü yazımı göreceksiniz ama yazımın sonunda da uzun bir Ek olacak.

Bu Ek, Kamu İhale Kanunu'nun (4734 sayılı kanun) 21. ve 22. maddelerinin tam metninden oluşuyor, biraz uzun, okumak zorunda değilsiniz ama Artı Gerçek sitesine yazdığım yazılar dijital ortamda yayınlandığı için uzun yazılara büyük engel yok, klasik selüloz gazetelerde bunu yapamazsınız, dijital ortamın büyük bir faydası bu.

Türkiye’de yaşanan büyük yolsuzluklarla ilgili iseniz Kamu İhale Kanunu'nun bu iki maddesini mutlaka elinizin altında bulundurmak zorundasınız çünkü yolsuzlukların kısm-ı azamı bu iki madde üzerinden gerçekleştiriliyor.

Basından size bir haber özeti sunuyorum: Cumhurbaşkanlığı konutu, Saray da deniyor, araba kiralama için ihale açıyor ve bu ihaleleri nedense ve nasılsa hep aynı firma kazanıyor, bu da mümkün, birileri çıkıp “demek ki çok verimli çalışıyorlar ve en rekabetçi fiyatları veriyorlar” diyebilir, böyle olsa saygım sonsuz.

Ancak, kazın ayağı pek öyle değil.

Cumhurbaşkanlığı ya da Saray bu araç kiralama ihalelerini 4734 sayılı İhale Kanunu'nun o ünlü 21-b maddesine göre yapıyorlar, aşağıda siz okurlara bu maddeyi aynen sunuyorum, zaten yazımın Ek bölümünde detaylı olarak var:

21-b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya (Ek ibare: 16/05/2018-7144/11 md.) yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

Şimdi, Allah aşkına, elinizi vicdanınıza koyun araç kiralama işi ile bu 21-b maddesinin ne alakası var, çözmeye çalışın bu bulmacayı.

Araç kiralamanın doğal afet, salgın hastalık, can ve mal kaybı gibi konularla ne alakası var?

Yoksa benim burada yazmaktan utanç duyacağım başka konularla mı alakası var?

Bu iş çok sevimsiz bir şekilde, vicdanları, bütçeyi, kamu ahlakını çok zorlayıcı bir biçimde senelerdir, her türlü ihale için kullanılıyor.

Türkiye bu ihale yolsuzluklarını çözmeden hiçbir alanda bir milim mesafe alamayacaktır, bu konunun çok iyi bilinmesi lazım; konunun çözümü de öyle daha ahlaklı, daha dürüst merkezi bütçe ya da yerel yönetim yöneticilerinin iş başına gelmesi ile çözülebilecek bir mesele değil, mutlaka rasyonel, rekabetçi kurumsal, anayasal, yasal düzenlemeler gerekiyor.

İlaveten de Sayıştay ve muhalefet partilerine çok büyük görevler düşüyor.

Bir araştırın, bir sorun bakalım Sayıştay bu ihalelerin yani saçma sapan bir biçimde 21-b’nin kullanıldığı ihalelerin kamu parasının kötü kullanımı diye bu ihalelerin kaçını Sayıştay savcıları aracılığıyla soruşturmaya başlamış?

Sayıştay bunu yap(a)mayınca asli işini yapmamış oluyor ve ben de mecburen başlıkta “Keşke bu ülkede bir Sayıştay olsa” ifadesini kullanmak zorunda kalıyorum.

Sayıştay ihale iptal konusunun kendi işi olmadığını ileri sürebilir ama bu doğru değildir çünkü Sayıştay Kanunu'nda şöyle ifadeler var:

Sayıştay’ın görevleri:

Madde 5

Sayıştay;
a) Kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini hesap verme sorumluluğu çerçevesinde denetler ve sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne doğru, yeterli, zamanlı bilgi ve raporlar sunar.
b) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin; gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığını denetler, sorumluların hesap ve işlemlerinden kamu zararına yol açan hususları kesin hükme bağlar. Gelelim CHP’ye; Acaba CHP belediyeleri bu maddeyi öyle zırt pırt, aynı AKP’nin kullandığı gibi kullanıyorlar mı?

Bu soruyu sormak zorundayım çünkü bu saçma sapan 21-b maddesinin kullanımı konusunda CHP yeri göğü pek inletmiyor.

Yoksa ortada, 21-b çerçevesinde siyasi iktidar ile muhalefetin implisit bir anlaşması mı var?

Yeni CHP’li belediyeler neden 21-b’i kullanmayacaklarını, kullananları afişe edeceklerini deklare etmiyorlar?

Sizce neden?

Sizce neden Sayıştay hâkimleri bu konuda hukuk militanlığı yapmıyorlar?

Neden?

EK:

KAMU İHALE KANUNU 21 VE 22. MADDELER

Pazarlık usulü

Madde 21- Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:

a) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması.

b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya (Ek ibare: 16/05/2018-7144/11 md.) yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

c) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

d) İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikte olması.

e) İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenememesi.

f) (Ek: 30/7/2003-4964/14 md.) İdarelerin yaklaşık maliyeti ellimilyar Türk Lirasına (Yüzdoksanbeşbinikiyüzbeş Türk Lirasına)* kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.

(Değişik ikinci fıkra: 20/11/2008-5812/7 md.) (b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek, yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenir.

(Mülga üçüncü fıkra: 20/11/2008-5812/7 md.)

(Değişik dördüncü fıkra: 20/11/2008-5812/7 md.) (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılacak ihalelerde, ihale dokümanında belirtilen değerlendirme kriterlerine göre yeterliği tespit edilen istekliler, öncelikle ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi hususlarda fiyatı içermeyen ilk tekliflerini sunar. İdarenin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak yöntem ve çözümler üzerinde ihale komisyonu her bir istekli ile görüşür. Teknik görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi üzerine bu şartları karşılayabilecek isteklilerden, gözden geçirilerek şartları netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de içerecek şekilde tekliflerini vermeleri istenir.

(Değişik beşinci fıkra: 20/11/2008-5812/7 md.) Bu madde kapsamında yapılacak ihalelerde, ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son yazılı fiyat teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır.

(Mülga altıncı fıkra: 20/11/2008-5812/7 md.)

(Ek fıkra: 30/7/2003-4964/14 md.; Değişik yedinci fıkra: 20/11/2008-5812/7 md.) (b), (c) ve (f) bendi kapsamında yapılan mal alımlarında, malın sözleşme yapma süresi içinde teslim edilmesi ve bunun idarece uygun bulunması halinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.

(4734/21) Gerekçe madde 21. – Kanunda pazarlık usulüne uluslararası mevzuatta yer alan hükümlerle ve uygulama şekliyle yer verilmiştir. Pazarlık usulü ile yaptırılabilecek işlerin belirlenmesi sırasında, işlerin özelliği ve ivedi­lik gibi kriterler esas alınmıştır.

Bu usulde de diğer usullerde olduğu gibi 10'uncu maddeye göre yeterliği tespit edilenler arasında ihale yapılması öngörülmüştür. Ancak, bu usulde farklı olarak ihale konusu işin teknik detayları ve gerçekleştirme yöntemleri gibi hu­suslarda isteklilerle teknik görüşme yapılması ve Kanunda belirlenen hallerde ise bunun yanısıra fiyat görüşmesi de yapılması imkânı getirilmiştir.

Ayrıca rekabetin sağlanabilmesi amacıyla, bu maddede belirtilen ilan yapılma zorunluluğu bulunmayan hallerde en az 3 isteklinin ihaleye davet edilmesi, ilan yapı­lacak hallerde ise teklif veren istekli sayısının en az 3 olması hüküm altına alınmıştır.

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu aşamasında yapılan değişikliğin gerekçesi; “Tasarının; 21 inci maddesi; birinci fıkranın (b) ben­dinin idarelerin önceden öngörülmeyen zorunlu hallerde de pazarlık usulüne yönelebilmesini teminen değiştirilmek suretiyle, kabul edilmiştir.” şeklindedir.

(4964/14) 21 inci maddeye 4964 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle ge­tirilen değişikliğin gerekçesi: Madde ile aşağıdaki değişiklikler yapılmaktadır.

Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerinde ivediliği nedeniyle ilan yapılmaksızın pazarlığa çıkılmasına imkan tanındığı halde, bu bent kapsamın­daki işler için ayrıntılı bir müzakere sürecinin öngörülmesi ivedilik halinin do­ğasıyla bağdaşmayacağından; bu sürecin yalnız (a), (d) ve (e) bentleri için zo­runlu kılınması öngörülmektedir.

Diğer taraftan küçük çaplı mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için Dünya Bankası uygulamalarına paralel düzenlemeler getirilmektedir. Bu amaç­la eklenen (f) bendi ile yaklaşık maliyeti elli milyar Türk Lirasını aşmayan ma­mul mal alımları ile yapım işlerinde  ilan yapılmaksızın en az üç istekliden yazı­lı teklif alınmak kaydıyla ihale yapılabilmesine imkan tanınmaktadır.

Uygulamada, malın hemen teslim edildiği durumlarda dahi sözleşme yap­ma ve teminat alma zorunluluğundan kaynaklanan işlem maliyetlerinin (damga vergisi, noter ücreti, Kurum payı, teminat mektubu komisyonu gibi) isteklilerce teklife dahil edilmesinden dolayı idarelerin alım giderlerinin arttığı görüldüğün­den; (f) bendi kapsamında yapılacak alımlarda, satıcının malı sözleşme süresi içinde teslim etmesi halinde sözleşme yapma ve kesin teminat alma zorunluluğu kaldırılmakta; idarelerin tercihine bırakılmaktadır.

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu aşamasında yapılan değişikliğin gerekçesi; “Tasarının çerçeve 14 üncü maddesi; Dünya Bankası uygulamalarına paralellik sağlamak amacıyla değiştirilerek kabul edilmiştir.” şeklindedir.

(5812/7) 21 inci maddeye 5812 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle getirilen değişikliğin gerekçesi: Kanunun mevcut halinde (b), (c) ve (f) bentlerine göre gerçekleştirilen ihalelerde de önce yeterlik değerlendirmesi yapılmakta, yeterli bulunanlardan bilahare fiyat teklifi istenilmektedir. İşlem maliyeti ve zaman is­rafına sebep olan bu uygulamaya son verilerek isteklilerin yeterlik belgeleri ile fiyat tekliflerini birlikte sunmalarına imkan sağlanmaktadır.

(b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde işin niteliği gereği isteklilerden fiyatı içermeyen teknik tekliflerini sunmalarının istenilmesine ve kendileriyle teknik görüşme yapılmasına gerek bulunmadığından, işlevsiz bir mahiyet arz eden bu düzenleme madde metninden çıkarılmış ve söz konusu işlemlerin sadece (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılacak ihalelerde geçerli olduğu hususu düzenlenmiştir.

İlk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son fiyat tekliflerinin alınması madde kapsamındaki tüm ihaleler açısından zo­runlu kılınmış, bu zorunluluğun isteklilerden nihai yazılı fiyat teklifi alınması şeklinde ikmal edilmesi hususu hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca malın sözleşme yapma süresi içerisinde teslim edildiği ve bunun İda­rece uygun bulunduğu durumlarda, sözleşme yapılması ve kesin teminat alın­ması zorunluluğunu ortadan kaldıran düzenlemenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılacak alımları da kapsayacak biçimde genişletilmesi sağlanmıştır.

(7144/11) 21 inci maddeye 7144 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle eklenen değişikliğin gerekçesi: 4734 sayılı Kamu İhale Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21 inci maddesinin (b) bendinde yer alan “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” hükmü yoruma açık olup, değişiklik ile uygulamaya netlik kazandırılması amaçlanmıştır.

Önergeyle ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması hâlinde uygulanan madde hükmünde, yapı veya can ve mal güvenliği açısından tehlike olduğunun tespit edilmesi hâlinde zarar meydana gelmeden müdahale edilerek kamu menfaatinin sağlanmasına yönelik değişiklik yapılması amaçlanmıştır.

Doğrudan temin

Madde 22- (Değişik: 30/7/2003-4964/15 md.)

Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir:

a) İhtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin tespit edilmesi.

b) Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip olması.

c) Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden alınması.

d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar (Ellisekizbinbeşyüzellibeş Türk Lirası)* diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını (Ondokuzbinbeşyüzyedi Türk Lirasını)* aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.

e) İdarelerin ihtiyacına uygun taşınmaz mal alımı veya kiralanması.

f) (Değişik: 20/11/2008-5812/8 md.) Özelliğinden ve belli süre içinde kullanılma zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan veya acil durumlarda kullanılacak olan ilaç, aşı, serum, anti-serum, kan ve kan ürünleri ile ortez, protez gibi uygulama esnasında hastaya göre belirlenebilen ve hastaya özgü tıbbî sarf malzemeleri, test ve tetkik sarf malzemeleri alımları.

g) Milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülen uyuşmazlıklarla ilgili davalarda, Kanun kapsamındaki idareleri temsil ve savunmak üzere Türk veya yabancı uyruklu avukatlardan ya da avukatlık ortaklıklarından yapılacak hizmet alımları.

h) (Ek: 12/12/2003-5020/28 md.; Değişik: 20/11/2008-5812/8 md.) 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanunun 22 ve 36 ncı maddeleri uyarınca Türk veya yabancı uyruklu avukatlardan hizmet alımları ile fikri ve sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslararası kuruluşlar nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen hizmet alımları.

ı) (Ek: 15/5/2008-5763/35 md.) Türkiye İş Kurumunun, 25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) ve (c) bentlerinde sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 48 inci maddesinin yedinci fıkrasında sayılan görevlerine ilişkin hizmet alımları,

i) (Ek: 20/11/2008-5812/8 md.; Değişik: 19/11/2013-6504/1 md.) Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halkoyuna sunulması, milletvekili genel ve ara seçimleri, mahalli idareler ile mahalle muhtarlıkları ve ihtiyar heyetleri genel ve ara seçimi dönemlerinde Yüksek Seçim Kurulunun ihtiyacı için yapılacak filigranlı oy pusulası kâğıdı ile filigranlı oy zarfı kâğıdı alımı, oy pusulası basımı, oy zarfı yapımı hizmetleri ile bu seçimlere yönelik her türlü seçim malzemelerinin alımı ile yurt dışı seçim harcamaları, il seçim kurulu başkanlıkları tarafından alınacak oy pusulası basım hizmeti alımı.

Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.

(4734/22) Gerekçe madde 22. – İşin doğası gereği ilan yapılmaksızın ihti­yacın belirli bir istekliden karşılanmasının kaçınılmaz olduğu durumlar dikkate alınarak bu usul düzenlenmiştir. Bu usulün (a), (b), (c) ve (d) bentleri uluslarara­sı mevzuat paralelinde hazırlanmıştır. Bu bentlerin uygulanmasında, idarelerin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılamasını sağlamak üzere, isteklilerle teknik şartlar ve fiyat üzerinde görüşme yapması mümkün kılınmıştır.

(e) bendinde, belirlenen tutara kadar özellikle kâğıt, kırtasiye, elektrik mal­zemeleri gibi küçük ölçekli günlük ihtiyaçların karşılanması ile küçük bakım onarım işlerinin yaptırılmasında kolaylık sağlamak üzere, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak temin yöntemi benimsenmiştir.

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu aşamasında yapılan değişikliğin gerekçesi; “Tasarının; 22 nci maddesi; birinci fıkranın (e) bendin­deki parasal sınır 5 milyar Türk Lirasına yükseltilmek, (f) bendi hükmü değiş­tirilmek ve ikinci fıkradaki atıflar Tasarının 3 üncü maddesi ile ilgili önerilen değişiklik çerçevesinde düzenlenmek suretiyle, kabul edilmiştir..” şeklindedir.

Genel Kurul aşamasında önerge ile getirilen değişikliğin gerekçesi; “Mal ve hizmet alım ve yapım işlerinde kesin proje yapıldıktan sonra ihaleye çıkılması halinde ilk sözleşme bedelinin yüzde 50 artırılabileceğini kabul etmek ve doğ­rudan alıma tabi tutmak işlerin tevsiini ve ciddi kamu kaynağı savurganlığını beraberinde getirir.” şeklindedir.

(4964/15) 22 nci maddeye 4964 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle geti­rilen değişikliğin gerekçesi: Madde ile esas itibarıyla bir ihale usulü olmayan doğrudan temine ilişkin esas ve usuller, uygulamada gözlenen güçlükler de dik­kate alınarak aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmektedir.

22 nci maddenin (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki alımlarda isteklilerden teminat istenmesi, sözleşme yapılması ve Kanunun 10 uncu maddesindeki yeter­lik şartlarının aranılması çoğunlukla mümkün olmayıp, istenmesi durumunda isteklinin satıştan imtina etmesi söz konusu olabileceğinden bu zorunluluklar kaldırılmaktadır.

(c) bendindeki düzenlemenin Avrupa Birliği direktiflerindeki üç yıllık sınırla ilgisinin doğru biçimde kurulamadığı görüldüğünden, teknik uyum ve standardi­zasyon zorunluluğundan kaynaklanan alımlarda ilk alımın yapıldığı yıldan son­raki alımların asıl sözleşmenin süresi uzatılmak suretiyle yapılması sağlanmak­tadır. Avrupa Birliği normlarına uygun olarak bu şekildeki uzatmaların toplam süresinin üç yılı geçmemesi ve üç yılın sonunda aynı bent kapsamında yeni bir sözleşme yapılması esası benimsenmektedir.

Maddenin (d) bendinde yer alan parasal sınırın özellikle büyükşehir beledi­ye sınırları içindeki kuruluşlarca yapılacak alımlarda, çok düşük kaldığı görül­düğünden, bunlar için nispeten daha yüksek bir sınır belirlenmekte; kapsam ve miktarı çoğunlukla ulusal ve uluslararası teamüllere göre belirlenen ve yaklaşık maliyetinin önceden tespiti çoğunlukla mümkün olmadığı gibi diğer ihale usulle­ri ile temin edilmesi de mümkün olmayan temsil ağırlama kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin mal ve hizmet alımlarının da doğrudan te­min yöntemiyle yapılması sağlanmaktadır.

Özellikle hayati önemi haiz olan ve acil müdahale gerektiren kalp ve or­topedi ameliyatlarında kullanılan ilaç ve malzemelerin özellikleri, boyutları ve nitelikleri kullanılacak hastaya göre değiştiğinden ya da belli bir kullanım süresi bulunmasından dolayı bu süre içinde kullanılmaları zorunlu olduğundan; hem idare yararı hem de hastaların mağdur edilmemesi açısından bu gibi ilaç ve malzemelerin ihale yoluyla önceden temin edilerek stoklanması yerine, ihtiyaç duyulduğunda doğrudan temin edilmesi öngörülmektedir.

Avrupa Birliği normlarına uygun olarak uluslararası tahkim kurallarına da­yalı olarak çözülmesi gereken uyuşmazlıklarda idarelerin temsil ve savunmasına yönelik avukatlık hizmeti alımlarının ihale usullerine tabi olmaksızın doğrudan temin edilebilmesine imkan tanınmaktadır.

Doğrudan temin usulü, idarelerin küçük çaplı ihtiyaçlarını diğer ihale usulle­rine tabi olmadan basit biçimde karşılaması için getirildiği halde, çok cüzi alım­larda dahi sözleşme yapılması, Kanunun 10 uncu maddesindeki yeterlik şartlarının aranması, Kuruma sözleşme bedelinin onbinde beşi oranında pay yatırılması gibi zorunluluklardan dolayı, uygulamada istenilen kolaylığın sağlanamadığı görüldü­ğünden; bu madde kapsamında yapılacak alımlarda sözleşme yapılmaması ve Ka­nunun 10 uncu maddesindeki yeterlik şartlarının aranılmaması öngörülmektedir.

(5812/8) 22 nci maddenin (f) ve (h) bendine 5812 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle getirilen değişikliğin gerekçesi: Maddenin mevcut halinde “özel­liğinden dolayı stoklama imkanı bulunmamak” ve “acil durum” koşulları bir­likte aranmakta, bu da stoklama imkanı olmakla birlikte özelliğinden veya belli süre içinde kullanılma zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan malzemeler açısından problemlere neden olmaktadır. Bu nedenle yapılması ön­görülen değişiklikle koşullardan birinin varlığı bu bent kapsamında alım yapıl­ması için yeterli hale getirilmektedir. Yine acil vakalarda kullanılma zorunluluğu bulunan, ancak, o an için hastanede bulunmayan ilaç, aşı, serum, anti-serum, ortez, protez, tıbbî sarf malzemeleri, test ve tetkik sarf malzemelerin alımında ge­cikmelere neden olunduğundan bu malzemelerin ivedilikle sağlanarak hastaya zamanında müdahale yapılabilmesine imkan tanınmaktadır.

Tasarının 8 inci maddesi; 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde yapılan değişiklikte, kan ve kan ürünlerinin de metne eklenmesi, anlatıma açıklık ka­zandırılması, ayrıca fikri ve sınai mülkiyet haklarının ulusal ve uluslar arası kuruluşlar nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen hizmet alımlarının da bu madde kapsamına alınarak, kamu kurum ve kuruluşlarının bu konudaki sorunlarının aşılması amacıyla düzenlenerek kabul edilmiştir.

(5020/28) 22 nci maddeye 5020 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle eklenen (h) bendinin gerekçesi: Tasarıya, 4353 sayılı Kanunun 20 nci maddesinde Ha­zine Avukatlarına yurt dışındaki Devlet davaları ile tahkim davalarının takip ve savunulması hususunda verilen yetkinin yanında, çok önemli ve istisnai sebep­lerle Türk ve Yabancı uyruklu avukatlardan da 04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kanunun 30.07.2003 tarihli ve 4964 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ile değişik 22 nci maddesinin (h) bendi gereğince doğrudan, ancak 4353 sayılı Kanunun 22 ve 36 ncı maddesinde öngörülen koşullarda hizmet satın alınması imkânı sağla­mak amacıyla 32 nci madde ilave edilmiştir.

(5763/35) 22 nci maddeye 5763 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle eklenen (ı) bendinin gerekçesi: İŞKUR tarafından, bir mesleği olup bu meslekte niteliğini geliştirmek isteyen işsizlere, bir mesleği olduğu halde iş piyasasının gerekleri ne­deniyle istihdam imkanı az olan işsizlere, herhangi bir mesleği olmayan işsizlerin ilgi, istek ve yeteneklerine uygun işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu mesleklerde yetiştirilmek üzere 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde hiz­met satın alınmaktadır. Bu bağlamda; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu hü­kümlerince işsizlik ödeneğinden faydalanan işsizlerin yeniden iş hayatına kazan­dırılabilmesi, yine İŞKUR’a kayıtlı işsizlerden mesleksiz ve/veya yeterli niteliğe sahip olmayan işsizlere mesleki nitelik kazandırılmasına yönelik olarak İstihdam garantili / kısmi istihdam garantili / istihdam garantisiz eğitim hizmetleri satın alınmaktadır. Ancak, söz konusu eğitim hizmeti satın alımlarında aşağıda belirti­len güçlüklerle karşılaşılmakta olup, bu güçlüklerin aşılamaması, işsizler yararına uygulamaya konulacak projelerin hayata geçirilmesini olumsuz etkilemektedir.

1- İhale sürecinde, ihale dokümanının hazırlanması, ilan süresi, ihale dokü­manının değerlendirilmesi, komisyon kararının onaylanması, sözleşmeye davet süreci ve itiraz gibi... Kanuni zorunluluklar, ortaya çıkan eğitim ihtiyacı çoğu zaman planlandığı şekilde yapılamamakta, çoğu zaman da söz konusu sürecin uzun zaman alması nedeniyle karşılanmasını mümkün kılmamaktadır.

2- İhalenin, açık ihale usulüyle yapılması nedeniyle genellikle en düşük tek­lifi veren istekliye iş ihale edilmekte, ancak konu eğitim hizmeti olması hasebiyle çoğu zaman bu durum eğitimin kalitesinden taviz verilmesine neden olmaktadır.

3- İsteklilerin Kamu İhale Mevzuatı gereği taşıması gereken kriterleri yeri­ne getirmekte zorlanmaları nedeniyle pek çok ilde ihaleye teklif veren isteklinin olmayışı, vb. (Örneğin; Milli Eğitim Bakanlığı ve Üniversiteler, gibi mesleki eği­tim veren kurumlar İhale Kanununda istenen belgeleri temin etmeleri mümkün olmadığı için ihaleye teklif verememektedir.) nedenlerden dolayı eğitim hizmeti satın alımında sıkıntılar yaşanmakta, işsiz kalan işsizlerin iş gücü piyasasına katılmaları zorlaşmakta ve işsizlik artmaktadır.

4- Taşra teşkilatımızda yeterli nitelik ve nicelikte personelin olmayışı nede­niyle ihalelerin yapılmasında zorluklarla karşılaşılmaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, İŞKUR’un işgücü piyasasında daha etkin ve verimli çalışabilmesi, nitelikli iş gücü yetiştirerek taleplerin karşılanabilmesi için; işsizliğin önlenmesine yönelik mesleki eğitim hizmeti satın alınmasına yö­nelik hizmet alımlarının, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda öngörülen hizmet alımı yöntemlerinden biri olan doğrudan temin kapsamında alınmasının hizmet alımı prosedürünü kolaylaştıracağı ve bu durumda daha fazla işsize mesleki eği­tim verilmesine olanak sağlanacaktır.

(5812/8) 22 nci maddeye (i) bendi eklenmesine yönelik olan 5812 sayılı Kanunun 8 inci maddesine önergeyle getirilen eklemenin gerekçesi: Yüksek Seçim Kurulu ile İl Seçim Kurulu Başkanlıklarının kendilerine verilen görev ve yetkileri zamanında ve etkin bir şekilde kullanarak seçimlerin sağlıklı ve düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesini teminen, seçim dönemi bitmeden önce yapılacak olan genel veya mahalli seçimler ile ara seçimler veya Anayasa değişikliklerinin halkoyuna sunulması durumlarında, Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılacak olan bazı mal ve hizmetlerin alımı ile mahalli seçimlerde İl Seçim Kurulu Baş­kanlıkları tarafından yapılacak olan oy pusulası basım hizmetinin doğrudan te­min yöntemiyle alınmasına imkân tanınmaktadır.

(6504/1) 22 nci maddenin (i) bendine 6504 sayılı Kanunun 1 inci madde­si ile getirilen değişikliğin gerekçesi: 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22/i maddesinde; seçim dönemi bitmeden önce seçimlerin yenilenmesine veya ara seçime ya da Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına karar verilen hal­lerde; Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılacak filigranlı oy pusulası kâğıdı ve filigranlı oy zarfı kağıdı alımı ile oy pusulası basım hizmeti alımı, mahalli seçim­lerde ise İl Seçim Kurulu başkanlıkları tarafından alınacak oy pusulası basım hizmeti alımının doğrudan temin yolu ile yapılabileceği hususu düzenlenmiştir.

Söz konusu maddeden anlaşılacağı üzere, sadece suresinden önce yapılan seçimlerde filigranlı oy pusulası kâğıdı ve filigranlı oy zarfı kağıdı alımı ile oy pusulası basım hizmeti alımı ile sınırlı olarak doğrudan temin yolu ile hizmetin alınabileceği açıklanmıştır.

Süresinde yapılan seçimler için (Örneğin: milletvekili genel seçimleri, mahalli idareler genel seçimleri ve Cumhurbaşkanlığı seçimi) seçim malzemeleri alımları (oy sandığı, oy verme kabini, oy verme mühürleri ve seçimlerde kullanılan her türlü kırtasiye) kamu kurum ve kuruluşları adına merkezi satın alma işlevini yürüten Dev­let Malzeme Ofisi aracılığı ile satın alma işlemi yürütülmekte ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri doğrultusunda alımı yapılmaktadır. Eşik değerler göz önü­ne alındığında ihale yöntemlerinden açık ihale yapma zorunluluğu bulunmaktadır.

Ayrıca, yine süresinde yapılan seçimlerde birleşik oy pusulasının basımının seçim takvimine göre siyasi parti ve bağımsız adayların kesinleşme tarihinden sonra milletvekili genel seçimi için Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığınca, mahalli idareler seçimleri için il seçim kurulu başkanlıkları tarafından bastırılması ge­rekmekte olup, seçim takviminde bu süre 20-22 gün ile sınırlıdır. Suresinde yapı­lan seçimlerde; seçim malzemeleri alımları, filigranlı oy pusulası kağıdı ve filig­ranlı oy zarfı kağıdı alımı ile oy pusulası basım hizmeti alımı ihalelerinde sıkın­tılar yaşanmakta olup, söz konusu alımlar için yapılacak olası bir açık ihalenin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre sonuçlanması 90-120 gün sürmektedir.

2011 yılında yapılan milletvekili genel seçimlerine münhasır olarak seçim malzemelerinin ivedilikle temin edilmesi hususunda, 6111 sayılı Kanunla; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa eklenen Geçici 13. madde ile o yıla ait olmak üzere geçici madde işletilmiştir.

2014 yılı içinde yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçiminde (2 nci tur ihtimali de gözetilerek) yurt dışında yaşayan seçmen vatandaşlarımıza temsilciliklerde veya kiralanarak tahsis edilecek mahallerde sandık kurmak suretiyle, oylarını kullan­maları sağlanacağından, yurtdışı ve yurtiçi seçim harcamalarında beklenmeyen durumlarla karşılaşılması olasılık dâhilindedir.

Bu itibarla; 2014 yılı içinde yapılacak mahalli idareler genel seçimleri ile Cumhurbaşkanlığı seçimi ve devamında yapılacak müteakip seçimlere ait seçim malzemelerinin seçimlere hazırlık dönemi ile seçim takvimi süresinde ivedilikle temini bakımından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22/i maddesinde teklifi­miz doğrultusunda bir değişikliğin yapılmasında fayda görülmektedir.