Ali BAYRAMOĞLU
Yüz yıl önce bugün 25 Nisan gecesi akşam saatlerinde bir gün önce evlerinden alınan 197 tutuklu o zaman bir kısmı merkez hapishanesi olarak kullanılan İbrahim Paşa Sarayı'nın avlusunda bir araya getirilir.
İki gruba ayrılırlar. İlk grup askeri otobüslere bindirilir. İkinci grup dörtlü sıralar oluşturarak, her sıranın sağ ve sol tarafında süngülü birer asker olmak üzere Sultanahmet ve Ayasofya meydanlarını geçtikten sonra Sirkeci'ye doğru yürüyüşe geçer.
Orada bir vapura binerek Haydarpaşa istasyona götürüleceklerdir. Hedef Ayaşa ve Çankırı'dır.
Sonra tekrar yola çıkarılırlar.
Çetelerin, tetikçilerin saldırısına uğrarlar ve çoğu hayatını kaybeder.
Tutuklamalar daha sonraki günlerde de devam etti.
Tutuklananlardan birisi de Krikor Zohrab'tı.
Şimdi bundan beş yıl önce bu köşede yayınlanan bir yazıya götürmek istiyorum sizi.
“2. Meşrutiyetin ilanından bir hafta sonra, 31 Temmuz 1908'de Taksim Belediye Bahçesi'nde büyük bir mitingdeyiz. İslam ve Osmanlı şehitleri anısına düzenlenen bir miting bu. Alanda onbinler var, içlerinde yan yana Türkler, Ermeniler ve diğerleri.
Kürsüdeki hatip konuşmasını şöyle bitiriyor.
'O ferdayı (yarını) siz ey şüheda-yı Osmaniye (Osmanlı şehitleri) bize gösterdiniz. Sizin kabirlerinizin üzerine diz çöküp dua etmek bize vacip idi.
Nerede kabirleriniz?
Kabirleriniz kalbimizin, vicdanımızın içindedir.
Heykelleriniz taştan değil nurdandır.
Siz orada fahr ü mübahat-ı ebediye (sonsuz övünme) ile yaşıyorsunuz ve sizinle birlikte hürriyet, müsavat (eşitlik) ve uhuvvet (kardeşlik) yaşıyor…'
Ve konuşmadan 7 yıl sonra…
Tarih 20 Temmuz 1915…
Urfa, şeytan Deresi civarı…
Çerkes Ahmet anlatıyor:
“… Tuttum, ayağımın altına aldım, taşla başına vura vura geberttim…”
Bu itiraf 29 Aralık 1918'de İkdam Gazetesi'de yayınlanır, daha sonra da Yeni İstiklal Gazetesi'nde…
Çerkez Ahmet Teşkilat-ı Mahsusa'ya bağlı bir çetebaşıdır.
Başını taşla ezdiği kişi ise Taksim'deki hatiptir.
Ünlü avukat, edebiyatçı, hukuk profesörü Krikor Zohrab…
Üç dönem meclis-i mebusan üyeliği yapmıştır. Talat Paşa'nın yakın arkadaşıdır.
Halaskâr Zabitan günlerinde, daha sonra onu ölüme gönderecek ittihatçılardan Halil Menteşe'yi, Ayazpaşa'daki Gümüşsuyu Apartmanı'nda, evinde, saklamıştır.
Kendilerinden 1 ay önce, 24 Nisan 1915'te tutuklananları kurtarmak, akibetlerini anlamak, yardım etmek için sağa sola koşturan bu iki milletvekilinin sonu, aslında bir dönemin de sonudur.
Yeni dönem kanlıdır.
Bir gün bir trende Teşkilatı Mahsusa'nın kurucularından Bahattin Şakir'in elini kim olduğunu bilmeden sıkan Halide Edip'in buna vesile olan arkadaşına dönüp, 'bana kanlı katilin elini sıktırdın' demesi bu yüzdendir...”
Bugüne dönelim ve soralım:
Nedir önemli olan?
Birilerinin çıkıp bu olana isim koyması ve buna verilen tepkiler mi?
Yoksa bu yaşananlar mı?
“1915'te millet gereğini yapmıştır” diyebilen kimi siyasetçilere, onların daha dün Agos Gazetesi ve Hrant Dink Vakfı önüne kara çelenk bırakarak, “bir gece ansızın gelebiliriz mesajları” atan fikirdaşlarına mı kulak verilecek?
Yoksa vicdan ve ahlakın yolu mu izlenecek?
Öfke mi saygı mı?
Savunma mı? Gerçek mi?
Daha önce yazdığım bir cümleyi tekrar ederek bitireyim:
“Hatırlamak ve hatırlatmak hem tarihe, hem milletine, hem gelecek kuşaklara, hem yitip gidenlere karşı ahlaki görevdir. Türk kimliği böylece arınacak, demokratik olarak yeniden kurulma imkanlarına kavuşacaktır. İnsanın kendi tarihine, kendi toplumuna, kendi milletine en büyük borcu bu kuruluşa katkıdır…”
Yazarlar
-
Mücahit BİLİCİSon vatanı Türkiye olanlar ilk vatanı Türkiye olanlara vatanseverlik dersi veremez 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan TAHMAZYeni çözüm süreci komisyonuna dair 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Gülçin AVŞARSorumluktan kaçmak umuttan kaçmaktır 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehmi KORUTürkiye terörsüz olacak, bölünmeyecek.. Amenna.. Ya Suriye’den gelecek tehdit? 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Taha Akyol‘Karamsarlık yaymak’ 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Y. YılmazBöyle mahkemenin hükmüne adalet denir mi? 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Eser KARAKAŞŞimşek, ÖTV, cari açık ve gümrük birliği 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
İbrahim KirasBakü ve Erivan başardı, Türkiye kazandı 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Erol KATIRCIOĞLUŞakülünden çıkmış bir ülke: Türkiye 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akif BEKİYargıda yine mi temizlik başlamış? 12.08.2025 Tüm Yazıları
-
Fehim TAŞTEKİNZengezur’a Trump kaması: Kime niyet kime kısmet? 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Akdoğan Özkanİsrail ordusu, Gazze’de ekilebilir arazileri de sıfırlıyor 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Bekir AĞIRDIR'Yeni Türkiye'de umudu yalnızca 51 kişilik komisyona bırakmalı mıyız? 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet TIRAŞKOMÜNİST BİR YAZAR VE“İKİ KADIN İKİ AŞK…” 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Yıldıray OĞURÜzgünüm, kimse Türkiye’yi bölmek istemiyor 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet Ali ALÇINKAYA15 Ağustos Toplumsal Devrime Giden Yol... 11.08.2025 Tüm Yazıları
-
İlker DEMİRBU KOMİSYON NE ÇÖZER? 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mümtazer TÜRKÖNE“Norm Devlet” üzerinde 19 Mart gölgesi 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
İsmet BerkanDevleti yönetenler milletlerine güven vermek istiyor olsaydı… 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
İlhami IŞIKYeni Süreç, korkular ve umutlar 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Berrin SönmezTeo-politik inşaya karşı dinsel bireycilik: İtaat mı? İtiraz mı? 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Doğu ErgilYolsuzluk: Çürümenin Kurumsallaşmış Hali 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit AkçayBir dönüm noktasında mıyız? 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Hakan AlbayrakKadife eldiven zamanı 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Cafer SolgunÖzlemek ne uzun bir mesafe, Dersim… 10.08.2025 Tüm Yazıları
-
Zeki ALPTEKİNÜretici Güçlerin Gelişiminin Motorlarından Biri Olarak Toplumsal-Sınıfsal Mücadeleler 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ali BAYRAMOĞLUSiyaset CHP’siz, CHP siyasetsiz olmaz 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mustafa KaraalioğluGeri dönülmez çözümde son düzlük... 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mesut YEĞENSüreç Olmasaydı 9.08.2025 Tüm Yazıları
-
Mehmet OcaktanAK Parti kendini nasıl bu hallere düşürdü… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Murat SevinçKürt sorunu, komisyon ve Marx… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Figen ÇalıkuşuÇeteler çağı ve muhteşem çöküş… 8.08.2025 Tüm Yazıları
-
Ümit KARDAŞAdemimerkeziyet: Dikey güçler ayrılığı ya da paylaşımı 7.08.2025 Tüm Yazıları
Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Marmara Yerel Haber (marmarayerelhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Yazarın Diğer Yazıları
7.08.2025
2.08.2025
6.07.2025
4.07.2025
28.06.2025
26.06.2025
21.06.2025
19.06.2025
8.06.2025
5.06.2025