“Nedir bu çektiğim senden/Gönül derdin hiç bitmiyor” diye başlıyor şarkının sözleri “Her çiçekten bal alırsın(...)/ Sen kendini ne sanırsın” diye devam ediyor.

Bu şikâyetlerin arasına umutsuz “Belki bir gün uslanırsın” mısrası sıkışıyor. Siyasetin şiirselliği ve musikisi eksik. Erdoğan Amerika kıtası dönüşü uçaktaki gazetecilere zihnindeki başkanlık sistemini anlatırken: “...her çiçekten nasibini alır, balını yapar, ortaya koyarsın. Bu da bize özgü olur.” diyordu ya; hatta “Bizim geleneğimize, göreneğimize özgü bir başkanlık sistemi olur.” diye açıklıyordu. İşte tam o esnada fon müziği olarak Orhan Baba’nın bu şarkısı çalmalıydı makam uçağında ve mutlaka  en yüksek oktavlısı olan Zerrin Özer’in sesiyle. Yunusvarî bu güçlü nefs muhasebesi mısraları birini kendine getirir miydi?

Yok mu koskoca cumhurbaşkanının yanında bu işlerden anlayan biri. Belki vardır da, söylemeye cesaret edemiyordur. Neyi? Siyasal sistemlerin adı üzerine bir “sistem” olduğunu, başkanlık ve parlamenter sistemler arasında orta yolun yarı başkanlık sistemi olarak şekillendiğini, 25 asır önce filozofların adını koyduğu ve tasnif ettiği sistemlere, temsilî demokrasinin gelişmesiyle beraber “kuvvetler ayrılığı” prensibinin “denge ve fren mekanizması” olarak yerleştirildiğini ve bütün tarih boyunca aranan şeyin, iktidarın -bugün Türkiye’de yaygın bir şekilde görüldüğü gibi- şahsî çıkarlara alet edilmesini ve kötüye kullanılmasını engellemek olduğunu. “Doğan görünümlü Şahin”i geçtik, hem karada, hem denizde, hem havada giden, çamurlu tarlalarda traktör gibi güçlü, otobanda yarış arabası gibi hızlı, çok konforlu bir “araç” arıyorsanız, bu iş başka. Mümkünse yaparsınız, ancak siyasî sistem dediğimiz şey o aracın içindeki yolcuların en başta can güvenliğini, insanlık onurunu ve temel haklarını korumak kaygısıyla tasarlanır; şoför mahallini ele geçirenin yetkilerini belirlemek için değil. Nitekim demokrasi içinde aradığınız her sistem, yürütme-yasama-yargı erklerinin birbirini dengeleme ve denetlemesinin farklı kombinasyonlarıdır. Her çiçekten bal toplamaya kalkanların öğrenmesi lâzım: Bu denetim ve denge mekanizmalarına neden ihtiyaç vardır? Temel hakları güvence altına almak için. Bu güvencenin aslî kefili yargı erkidir ve yargının bağımsız olmadığı bir ülkede tek bir kişinin güç arayışı bir sistem tartışması değildir. Orhan Baba’nın dili gibi anlaşılır olmalı.

Anlaşılan dil, Türkiye’de Anayasa’da tanımlanan cumhurbaşkanlığını hatırlatmaktır. Türkiye, diktatörlük arayışı ile üstü kapatılamayacak ölçüde esaslı bir sistem krizi yaşıyor. Bu sistem krizi bir boşluğun eseri. Başbakan gibi konuşan, siyasî parti lideri gibi diğer parti liderleri ile rekabete giren ve seçmenden partisine oy isteyen biri ortalıkta dolaşıyor, her yere gidip geliyor; ancak anayasanın sistemin bütünleyici bir unsuru olarak yerli yerine yerleştirdiği yetkisiz-sorumsuz bir cumhurbaşkanımız bulunmuyor. Bu boşluk bir kriz haline dönüşüyor ve siyasetin zirvesinden topluma doğru hızla yayılıyor. Her çiçekten bal toplayan arı, mevcut sistemde sorumsuzluğun sağladığı bütün hakları bir zırh gibi kullanıyor. Hukuk bize yetkilerle sorumluluklar arasında denge olması gerektiğini söylüyor. Yetkiniz yoksa sorumlu tutulamazsınız, varsa sorumlusunuz. Olmazsa? Bugün yaşadığımız gibi ortaya bir sistem krizi çıkıyor.

Cumhurbaşkanına hakaret suçunda bir patlama olacağına daha önce işaret etmiştim. Sistem Ceza Kanunu’nda bağımsız bir madde ile cumhurbaşkanını koruma altına alırken, “sorumsuz ve yetkisiz” birini varsayıyor. Bu maddeden habersiz ve Anayasa’nın tanımladığı mehabetli cumhurbaşkanı yerine “taraf” biriyle karşılaşan muhalifler, özellikle gençler, diğer siyasetçilerle aynı muameleyi Erdoğan’a çekmeye kalkıyor. Durum ciddi, cezaevleri bu suçla dolup-taşacak. Suç sosyolojisi bize suçun sebeplerine eğilmemizi söylüyor. Ceza Kanunu’nun 299. maddesini uygularken hakimler bu sebepleri bir “tahrik unsuru” olarak dikkate alıyor mu? Ya çok sık tekrarlanan bu suça ceza takdir edilirken adamına göre ayırım yapılıyor mu? Çünkü iktidar kalemşörleri de pervasız bir şekilde aynı suçu işliyor. Bir cumhurbaşkanımız olmayınca, her şey aksıyor. Devam edelim.