Cumhurbaşkanlığı seçimlerine pek az kala Erdoğan’ın “Affedersiniz, Ermeni” cevheri en yaygın konuşulan konulardan biri haline geldi.

Dün akşam Cüney Özdemir’in programında Garo’yu dinliyordum. “Lapsus” diyor. Öyle mi, bir “lapsus” olarak mı almalı Erdoğan’ın üslûbunu?

Bana pek öyle gelmiyor.

Bir konuda sizin şöyle düşündüğünüz bir şeyi çoğunluğun paylaşmadığını bilirsiniz: onun için bunu söylemezsiniz ya da başka kelimelerle söylersiniz. Öyle düşünmüyormuş “gibi yapar”sınız. Ama bir gün dalgınlığınıza gelir, düşündüğünüz o şey ağzınızdan olduğu gibi çıkıverir. “Lapsus” dedikleri budur.

Garo “dil sürçmesi değil, lapsus,” diyor; ama Freud’a göre zaten “dil sürçmesi” diye bir şey yoktur; bunların hepsi “lapsus”tur. Yani, “Ben aslında ‘ak’ diyecektim; dilim sürçtü, ‘kara’ deyiverdim,” diye tevil etmeye çalıştığınızda, Freud, “Hayır, öyle olmaz,” der, “Senin aklında zaten ‘kara’ vardı; bir nedenle denetimin zayıfladı, ağzından da ‘kara’ çıktı.”

Garo, Erdoğan’ın yaptığı iş için “sürçme değil, lapsus” derken bunun “derin”deki düşüncesi olduğunu anlatmaya çalışıyor. Bundan benim de uzun boylu şüphem yok. Başbakan Erdoğan’ın nasıl bir dünya görüşü olduğunu birkaç yıldır izlemekteyiz. Kendisi de, bunu daha net bir şekilde görebilmemiz için elinden geleni yapıyor.

Benim şüphem işin “sürçme” tarafında. Bunun bir “sürçme” olduğu kanısında değilim. Bilerek, kasten o “affedersiniz” kelimesini telaffuz ettiğini sanıyorum.

Bilerek neden öyle söylemiş olabilir? Seçim kampanyasında olduğu için. Bunun kendisine oy getireceğine inandığı için.

Getirir mi? Evet, getirebilir. Çünkü Erdoğan’ın bu bağlamda ve bu taktikle büyük bir oy kayması olması değil. Aşırı sağdan, yüzde bir ikilik bir kayma. Hani şu birinci turda yüzde ellinin üstüne çıkıp seçilmek konusu var ya, işte ona katkıda bulunacak bir şey.

Erdoğan, belki düşüncelerinden çok duygularıyla, o “aşırı sağ” dediğimiz yere zaten yakın bir kişi. Ama on yıla yakın bir süre bunu ortaya pek fazla dökmedi. Üçüncü seçimini kazanınca, müdahale tehdit ve ihtimallerini geride bırakınca, hele bir de Gezi gibi bir direnişle karşılaşınca bunu olduğu gibi açığa vurmakta bir sakınca görmez oldu. Şimdi hem kendisi oraya doğru hamle ediyor, hem de orayı kendisine çağırıyor.

Yani, “lapsus” mu daha iyi, yoksa “bilinçli manevra” mı, sanırım önemli değil, aralarında öyle aman aman bir fark yok. Asıl vahim olan, böyle bir şeyi “oy getirir” diye düşünebilmek. Bunun nesnel bir olgu olduğu toplumsal ortam, asıl vahim durum.

Bu öyle bir ortam ki, başka partiden değil, CHP’den seçilmiş bir milletvekili Cumhurbaşkanı’na “Ermeni” diyebiliyor. Cumhurbaşkanı’nın cevabı da onu mahkemeye vermek oluyor.

Zamanında (yani İçişleri Bakanı olduğu zaman) “Ermeni dölü” diye konuşan bir başkası halen parlamentoda, siyaset yapmaya devam ediyor.

Ortam bu ortam olunca da, Tayyip Erdoğan seçim stratejisi içinde soğukkanlılıkla böyle bir taktiğe başvurmayı da planlayabiliyor.

Tayyip Erdoğan seçimi kazanmak için bunları da, başka her şeyi de planlayabiliyor. Birine “Alevi” diyor, öbürüne “Zaza” diyor, demediği yok. “Üç dil bilme”yi bir hakaret vesilesi haline getirebilmek gibi olağanüstü bir mahareti var. Ama bunlar hepsi, Zaza’sı da, üç dil bilmesi de, bu toplumun potansiyel IŞİD üyelerinin hoşuna gidecek, onlara hitap edecek şeyler. Erdoğan’ın adım adım bunu yapıyor olmaktan hiçbir endişe duymadığı belli.

Ve şimdiye kadar bu politikanın kazandırmadığı da söylenemez.